ulica Piotrkowska 44

ulica Piotrkowska 44 nr hip. 261a

do 1850 r. nr 191

Pierwotna, szeroka działka o nr 191, obejmowała obecne posesje Piotrkowskiej 42 i 44. W środkowej części obszaru frontowego stał parterowy dom drewniany.

Zgodnie z Protokołem Deklaracyjnym, podpisanym w lutym 1825 r., plac nr 191 w Osadzie Sukienniczej (dz. Piotrkowska 42-44) objął mularz Jan Kün (Kin). W 1827 r. Kün wystawił drewniany dom frontowy.

W latach 30-tych właścicielem nieruchomości był Andrzeja Matz. 

Zobacz przedstawicieli rodziny Matz na Piotrkowska Tree.

Na mocy kontraktu z czerwca 1841 r. Andrzej Matz sprzedał nieruchomość Józefowi Klenner.

Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom frontowy mieszkalny pod dachówką mający długości łokci* 30, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Zgodnie z dokumentem sporządzonym w łódzkim Magistracie, w marcu 1860 r., Józef Klenner sprzedał wschodnią część działki, od strony ulicy Wschodniej, Franciszkowi Kindermann.

W lutym 1862 r. Klenner sprzedał południową połowę nieruchomości (dz. Piotrkowska 44) małżeństwu Rozalii (Ruchli) i Pinkusa (Paula) Landau Gutentegera, za kwotę 2.550 rubli srebrem.

Już w grudniu 1862 r. małżonkowie Landau wystawili murowany, jednopiętrowy dom frontowy i taką samą oficynę.

W piśmie z 1863 r. Jan Karol Martsching, Budowniczy Powiatu Łęczyckiego, zaświadczał że Pan Paweł Landau w posiadłości miejskiej pod Nº 261 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi położonej - pobudował dom massiw murowany z cegły palonej na wapno, w części z piwnicami sklepionemi, o parterze, piętrze i mieszkaniu w poddaszu, tekturą smołowana kryty, długi stóp* 77, szeroki stóp 48, wysoki od cokołu do wierzchu gzymsu stóp 33, którego budowa zupełnie ukończoną została.

* - 1 stopa = 0,3048 m

Pinkus Landau Gutenteger (ur. 1826), warszawski kupiec, przybył do Łodzi z Częstochowy. W latach 50-tych wynajmował mieszkanie w nowym domu Michała Kunkla przy Piotrkowskiej 177. W Łodzi, ze związku Pinkusa i Rozalii (ur. 1834), przyszły na świat cztery córki - Salomea (ur. 1854), Emma (ur. 1855), Adela (ur. 1857) i Eugenia (ur. 1863). Po sprzedaży nieruchomości przy Piotrkowskiej 44 rodzina Landau Gutenteger przeniosła się do Warszawy.

Czy Pinkus Landau Gutenteger, to wujek znanego architekta, Gustawa Landau Gutentegera? Można przypuszczać, że tak. Gustaw, urodzony ok. 1862 r., był synem Adolfa, również warszawskiego kupca.

W 1867 r., w domu frontowym, mieścił się zakład zegarmistrzowski L. Chmielewskiego (MA).

Na mocy kontraktu spisanego w styczniu 1868 r. małżonkowie Landau Gutenteger sprzedali nieruchomość Rafałowi Sachs, za kwotę 18.350 rubli srebrem.

Nowy właściciel, kupiec gildyjny w mieście Kaliszu stale zamieszkały, ustanowił plenipotenta w osobie swojego syna, kupca z Łodzi, Jakuba Sachs (ur. 1835).

Rodzinna firma, występująca pod szyldem "Rafał Sachs", była zarządzana w 1876 r. przez Rafała Sachs (30% udziałów) i trzech jego synów: Jakuba (30 % udziałów), Zygmunta (20% udziałów) i Markusa (20% udziałów).

Nieruchomość przy Piotrkowskiej 44 była w rękach rodziny Sachs do połowy pierwszej dekady XX w., kiedy została przejęta przez Bank Handlowy w Łodzi i Łódzki Bank Kupiecki.

Warto zwrócić uwagę na zbieżność historii odnoszącej się do Piotrkowskiej 44 i Piotrkowskiej 151. Dokładnie w tym samym czasie, w połowie pierwszej dekady XX w., gdy właścicielem obu posesji była Rozalia Sachs, nastąpiło ich  przejęcie przez Bank Handlowy w Łodzi i Łódzki Bank Kupiecki. Na bazie tych informacji można wnioskować, że w przypadku obu nieruchomości mamy do czynienia z przedstawicielami tej samej rodziny Sachs.

Postać kupca i przemysłowca Rafała Sachs była związana głównie z branżą chemiczną. Już w latach 60-tych XIX w. spółka Rafał Sachs, Ludwig Cohn i Sachs jr. (Jakub Sachs), produkowała farby i kleje (MA). Mechaniczna fabryka farb funkcjonowała w zachodniej części Łodzi, jak ówcześnie podawano pod lasem miejskim (MA).

W latach 90-tych XIX w. firma "Rafał Sachs", reprezentowana przez kolejnego członka rodziny, Ignacego Sachs, weszła w spółkę z Moritzem (Maurycym) Piesch, właścicielem przedsiębiorstwa włókienniczego w Tomaszowie Piotrkowskim (dz. Tomaszów Mazowiecki). W wyniku wspólnych działań powstała fabryka zapałek "Jupiter" (MA).

1898 - "O budowie przez Maurycego Piescha i Ignacego Sachsa w mieście Tomaszowie, pod numerem 278/241 fabrycznych budynków [do produkcji] zapałek". [zobacz]

1898 - "Plan rozmieszczenia sieci przewodów i dynamomaszyny w elektryfikowanej fabryce zapałek Rafała Sachsa i Moritza Piescha pod numerami 278-282przy ulicy św. Tekli w mieście Tomaszowie w guberni piotrkowskiej, w miejsce planu zatwierdzonego dnia 12 lutego 1897 roku o numerze 64 przez Komitet Techniczno-Budowlany Ministerstwa Spraw Wewnętrznych". [zobacz]

W tym samym czasie firma "Rafał Sachs" inwestował także na południowym krańcu guberni piotrkowskiej, gdzie w osadzie Borowe Pole, w powiecie będzińskim, wzniesiono fabrykę kleju "Concordia" (MA).

1899 - "Projekt budowy magazynu na kości, suszarni, ekstraktora, budynku na szlifiernię kości, kotłownię i maszynownię, zbiornika wodnego, kuchni do warzenia kleju, warsztatów, komina fabrycznego, magazynu mączki kostnej, dla materiałów łatwopalnych, mieszkalnej stróżówki i stajni w fabryce kleju Rafała Sachsa w miejscowości Borowe Pole, w gminie Włodowice, w powiecie będzińskim, w guberni piotrkowskiej". [zobacz]

1900 - "Rafał Sachs, "Concordia" fabryka kleju, Zawiercie - Borowe Pole - dokumentacja związana z rejestracją kotła parowego". [zobacz]

Na przełomie XIX i XX w. firma "Rafał Sachs" uruchomiła produkcje farb anilinowych na Nowym Rokiciu (dz. Pabianicka 49), na terenie należącym do Ferdynanda König (MA).

Można przypuszczać, że Henryk Sachs i dr Józef Sachs, związani z historią posesji przy Piotrkowskiej 107, to członkowie tej samej rodziny.

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Archiwalne dokumenty budowlane:

1896 – „Projekt budowy murowanej, dwupiętrowej, podpiwniczonej oficyny mieszkalnej z poddaszem, murowanego, piętrowego budynku gospodarczego ze stajnią, wybicia dwóch okien w domu frontowym na nieruchomości Zaksa pod numerem 261a przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

1900 – „O przebudowie przez Izydora Zaksa sklepu na parterze piętrowego, murowanego domu pod numerem 44/1372 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. {powinno być: „… pod numerem 44/261a …”} [zobacz]

1903 – „O przebudowie wewnętrznych pomieszczeń w murowanych - parterowej i piętrowej - oficynach mieszkalnych Rafała Zaksa pod numerem 44/261 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. {powinno być: „… pod numerem 44/261a …”} [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• A. Mareus i L. Grünfeld (daw. G. Markus, M. Bender i S-ka) Skład Warszawskiej Fabryki Dywanów
• Józef Rabinowicz Dom bankowy
• L. Grünfeld i C. Rosenberg Skład Warszawskiej Fabryki Dywanów
• Ignacy Landau Kantor wymiany
• Daniel Berkowicz Skład hurtowy wyrobów włókienniczych
• G. Margulies Przemysł fornierów
• S. i M. Weinfeld Fabryka wyrobów jedwabnych

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone