ulica Piotrkowska 52

ulica Piotrkowska 52 nr hip. 1380

do 1850 r. nr 193

Pierwotna, szeroka parcela narożna u zbiegu ulicy Piotrkowskiej i Dzielnej (dz. Narutowicza), pod ówczesnym numerem 193, obejmowała obecne numery Piotrkowskiej 50-52 i sięgała, wraz z ogrodem, do ulicy Wschodniej. W środkowej części obszaru frontowego stał parterowy dom drewniany. Taki stan obrazuje plan Józefa Lenartowskiego z 1849 r.

W 1851 r. ogród był już podzielony na działki budowlane - obecnie Narutowicza 6-14.

Zgodnie z Protokołem Deklaracyjnym, podpisanym w lutym 1825 r., plac nr 193 przy ulicy Piotrkowskiej objął Jan Ristok.

Rodzina Ristok przybyła na ziemie polskie z Prus Zachodnich i osiedliła się początkowo w Kolonii Antoniew pod Łodzią. W Antoniewie przyszły na świat trzy córki Jana i Ludwiki z d. Schetz:

• Anna Krystyna, ur. ok. 1818, mąż Karol Kittlaus (ślub 1840 akt 21),
• Karolina, ur. ok. 1820, mąż Karol Edward Ratke (ślub 1840 akt 22),
• Ewa Rozyna, ur. ok. 1824, mąż Wilhelm Peter (ślub 1843 akt 67).

Zobacz przedstawicieli rodziny Ristok na Piotrkowska Tree.

W 1851 r. Jan Ristok sprzedał południową, narożną połowę nieruchomości (dz. Piotrkowska 52/Narutowicza 2-4) zięciowi, Karolowi Kittlausowi, za kwotę talarów 2150, czyli rubli srebrem 1935.

Wkrótce po zakupie, jeszcze w 1851 r., na froncie wydzielonej parceli narożnej, która przyjęła nietypowy dla Piotrkowskiej numer hipoteczny 1380, odnoszący się do numeracji ulicy Dzielnej, Kittlaus wystawił parterowy dom murowany. Dom miał 28 łokci* długości, 20 łokci szerokości i 5¾ łokcia wysokości.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Szczyt tego domu możemy zobaczyć na zdjęciu B. Wilkoszewskiego z lat 90-tych XIX w.

Zobacz przedstawicieli rodziny Kittlaus na Piotrkowska Tree.

Zgodnie z umową kupna sprzedaży, z grudnia 1852 r., małżonkowie Kittlaus sprzedali nieruchomość kupcowi, Antoniemu Schperlich, za summe 1935 rubli srebrem. Faktyczne przejecie nieruchomości miało miejsce nieco wcześniej, ponieważ już w kwietniu 1852 r., w podaniu do Magistratu, Sperlich pisał:

Za domem moim przy ulicy Piotrkowskiej pod Nº 1380 położonym, pragnę wystawić stajnię łącznie z szopką, drewnianę, długą łokci 27, szeroką łokci 8, wysoką łokci 5.

Zobacz przedstawicieli rodziny Schperlich na Piotrkowska Tree.

Kontraktem z czerwca 1874 r. Schperlich sprzedał nieruchomość małżeństwu Sury (z domu Petrykowskiej) i Abrahama Dobranickiego, za kwotę 14 tys. rubli. Tym samym kontraktem Schperlich kupił od Dobranickich nieruchomość przy Dzielnej 1355 (dz. Narutowicza 7), z drewnianym domem frontowym, za kwotę 9 tys. rubli.

W połowie lat 70-tych Dobraniccy wystawili okazałą (13 osi elewacji), dwupiętrową kamienicę frontową od strony ulicy Dzielnej (dz. Narutowicza 4). Kamienica Dobranickich jest widoczna na prezentowanym powyżej zdjęciu B. Wilkoszewskiego z lat 90-tych XIX w.

W marcu 1881 r. Dobraniccy sprzedali nieruchomość Berkowi Kenig, za kwotę 74 tys. rubli. Po śmierci Keniga (zmarł w 1887 r.) nieruchomość przeszła w ręce jego sukcesorów. 

Ok. 1891 r. powstał jeszcze jeden, nieduży obiekt, dopełniający zabudowę frontową od strony ulicy Dzielnej. Był to jednopiętrowy sklep, wystawiony na wąskiej przestrzeni pomiędzy parterowym budynkiem narożnym, a kamienicą - taki stan zabudowy przedstawia prezentowane powyżej zdjęcie B. Wilkoszewskiego.

1891 – „O budowie przez Efraima Lajzera Keniga murowanego, piętrowego sklepu pod numerem 1380 przy ulicy Dzielnej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Kolejne zmiany w zabudowie posesji 1380 są związane z postacią Szapsi Eisnera.

Na początku lat 90-tych XIX w. Szapsia Eisner, prowadzący skład wełny przy ulicy Cegielnianej 29 (dz. Więckowskiego 6), kupił parcelę sąsiadującą z nieruchomością Kenigów, pod ówczesnym adresem Dzielnej 1379 (dz. Narutowicza 6). Ok. 1893 r. stanęła tam trzypiętrowa, okazała kamienica, z przyległymi oficynami. 

1892 – „ O zatwierdzeniu planu budowy przez Szapsę Ejznera murowanego trzypiętrowego domu mieszkalnego i dwóch trzy- i dwupiętrowych oficyn mieszkalnych, pod numerem 1379 przy ulicy Dzielnej w mieście Łodzi”. [zobacz]

W 1938 r. nieruchomość przy Narutowicza 6 została kupiona przez towarzystwo ubezpieczeniowe, za kwotę 360 tys. złotych (MA).

Na przestrzeni lat 1898-1910 małżeństwo Chany i Szapsi Eisnerów odkupiło od Kenigów zachodnią część ich nieruchomości. W rękach nowych właścicieli znalazł się parterowy budynek narożny (dawny dom Kittlausa), piętrowy sklep, oraz mniejsza, zachodnia część kamienicy (5 osi elewacji).

Wschodnia część nieruchomości pozostała w rękach Kenigów. Pod koniec lat 90-tych XIX w. lub w pierwszych latach XX w., Kenigowie podwyższyli swoją część kamienicy (8 osi elewacji) o jedno piętro. Taki stan zabudowy można zobaczyć na jednej z łódzkich widokówek.

Podział nieruchomości 1380 spowodował przesunięcie policyjnej numeracji ulicy Dzielnej o jeden numer.

Okazałą, czteropiętrową kamienicę narożną, jedną z największych w Łodzi, Eisnerowie zbudowali w latach 1912-13. Pod hipotekę nowej kamienicy Szapsia Eisner uzyskał pożyczkę w Towarzystwie Kredytowym Miejskim, w wysokości 175 tys. rubli.

1912 - "Projekt budowy przez Szapsę Eisnera murowanego, pięciopiętrowego domu pod numerem 52 na rogu ulic Piotrkowskiej i Dzielnej w mieście Łodzi". [zobacz]

W lutym 1933 r. Eisner sprzedał nieruchomość spółce "S. Eisner Spółka Akcyjna", występującą później pod nazwą "Handel Włókienniczy S. Eisner Spółka Akcyjna", za kwotę 100 tys. zł.

Po śmierci Szapsi Eisnera spadkobiercami zostały jego dzieci: Joel vel Julian Eisner, Jakub Eisner, Abram Szymon Eisner, Glika vel Gustawa Eisner, Dorota Sonenberg-Bergson i Rozalia Goldberg.

Nowy budynek narożny Eisnerów wchłonął stare zabudowania, w tym część kamienicy przy obecnej Narutowicza 4. Gdy podniesiemy dzisiaj wzrok, zobaczymy niesymetryczna elewację, pozbawioną 5 osi po stronie zachodniej.

W czerwcu 1950 r., na skrzyżowaniu Piotrkowskiej i Narutowicza/Zielonej (wtedy Narutowicza/Legionów), oraz Piotrkowskiej i Tuwima/Andrzeja (wtedy Daszyńskiego/Andrzeja), zamontowano pierwsze w Łodzi sygnalizacje świetlne (MA).

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Ogłoszenia prasowe:

• A. Opitz Magazyn obuwia
• W. Salwa Kwiaciarnia
• I. M. Lipiński Skład papieru i materiałów piśmiennych
• S. Birż i S-ka Towarzystwo transportowe
• R. Grabowiecki Galanteria skórzana
• "Czytaj" Księgarnia
• "Lyra" E. Weilbach Pianina i fortepiany
• Juliusz Meinl Kawa i herbata
• Roman Linkowski Wyroby platerowane
• Bank Zachodni SA oddział w Łodzi

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone