ulica Piotrkowska 112
ulica Piotrkowska 112 nr hip. 534
do 1850 r. nr 81
Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w czerwcu 1835 r., plac nr 81 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 112) objął tkacz przybyły z Wielkiego Księstwa Haskiego, Henryk Schäffer.
Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki płucienniczo bawełnianej, składającej się z 3 warsztatów, przy której 2 czeladzi użytych będzie, oraz do wystawienia domu drewnianego gontami krytego.
Stosownie do kontraktu spisanego w łódzkim Magistracie, w październiku 1841 r., Schäffer sprzedał nieruchomość rzeźnikowi, Karolowi Gottliebowi Klauss.
Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom drewniany pod gontami długości łokci* 26, szerokości łokci 14, wysokości łokci 3½ miary nowopolskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Po sprzedaży nieruchomości przy Piotrkowskiej 112, w drugiej połowie lat 60-tych, Klauss kupił narożną nieruchomość przy ówczesnej ulicy Cegielnianej 1385 (dz. Jaracza 11, róg Wschodniej), ze stojącym na froncie parterowym domem drewnianym.
Karol Gottlieb Klauss zmarł w 1875 r.
Zobacz przedstawicieli rodziny Klauss na Piotrkowska Tree.
Kolejnym właścicielem nieruchomości przy Piotrkowskiej 112 został Fryderyk Ludwik Schnelke.
W podwórzu funkcjonowała farbiarnia właściciela.
W latach 70-tych Schnelke wykupił grunt działki od łódzkiej gminy.
1872-1874 - "O wykupie czynszów przez Fryderyka Schnelke w mieście Łodzi". [zobacz]
Plan Rudolfa Micińskiego z 1873 r. przedstawia już murowane obiekty w podwórzu posesji.
Fryderyk Ludwik Schnelke, postrzygacz, później farbiarz, urodził się ok. 1827 r. w Aleksandrowie Łódzkim. W 1850 r. poślubił, w Aleksandrowie, Karolinę Mariannę Schultz (akt 33). W 1852 r., po przedwczesnej śmierci pierwszej żony, ożenił się z Ernestyną Amalią Peitscher (akt 59).
Fryderyk Ludwik przeprowadził się z Aleksandrowa do Łodzi ok. 1856 r.
Młodszy brat Fryderyka Ludwika, Karol August Schnelke, poślubił w 1855 r. Emilię Amalię Wergau, córkę Juliusza Wergau.
Zobacz przedstawicieli rodziny Schnelke na Piotrkowska Tree.
W 1886 r. nieruchomość przy Piotrkowskiej 112 kupiła firma "Fischer i Stüldt", należąca do Franciszka Fischera juniora (zobacz poniżej) i Jana Stüldta (zobacz poniżej).
W drugiej połowie lat 70-tych Franciszek Fischer jr. wystawił obiekty apretury przy ówczesnej ulicy Drewnowskiej 91-92 (dz. Drewnowska 43/45), a w latach 80-tych przyjął do interesu wspólnika, Jana Stüldta.
Po rozwiązaniu spółki, w 1889 r., posesja przy Piotrkowskiej 112 przeszła w ręce Franciszka Fischera jr. (później jego spadkobierców), a fabrykę przy Drewnowskiej przejął Jan Stüldt.
W 1893 r. Fiszerowie mieli zatwierdzony projekt budowy kamienicy frontowej, dwupiętrowej od ulicy i trzypiętrowej od podwórza (MA). Obiekt nie powstał, czego powodem mogła być śmierć Franciszka jr. w tym samym roku. Front posesji zajmował do końca parterowy drewniak, rozebrany prawdopodobnie tuż przed wybuchem II wojny światowej, w lipcu 1939 r. (MA).
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Archiwalne dokumenty budowlane:
1893 – „Projekt budowy dwupiętrowego, a od podwórza, trzypiętrowego domu frontowego i podobnej oficyny na nieruchomości Fischera pod numerem 534 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
1895 – „O zatwierdzeniu projektu na budowę przez Amalię Fischer murowanego, parterowego, podpiwniczonego domu pod numerem 112/534 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
1902 – „Projekt przebudowy murowanej, dwupiętrowej oficyny z poddaszem na nieruchomości Franciszka Fischera pod numerem 534 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- Franciszek Fischer Apretura towarów wełnianych i półwełnianych
- Feitel Wolf Fabryka chystek wełnianych
- E. Sadokierski Drukarnia, litografia, fabryka kart kolekcyjnych
- Walenty Kopczyński Sklep piekarni mechanicznej
- Blum i Monitz Przetwory chemiczne
- Erwin Proppe i S-ka Bawełna i surowce
- Edward Leichman Fabryka firanek, portjer i kap
- Adolf Brauer (daw. Franciszek Precel i S-ka) Fabryka pasów transmisyjnych
- J. O. Majer Farbiarnia i pralnia chemiczna
- M. F. Fischer Fabryka przetworów chemicznych i mydlarnia
- F. Stempczyńska p. f. „Lech” Wytwórnia bielizny damskiej
- W. Simonovic Pracownia ortopedyczna
- St. Bochenek Wytwórnia maszyn swetrowych
- S. L. Konsens Fabryka przyborów tkackich
Franciszek Fischer junior
Zobacz przedstawicieli rodziny Franciszka Fischera na Piotrkowska Tree.
Franciszek Fischer junior (ur. ok. 1848 - zm. 1893 akt 2459), poślubił w 1875 r. Marię Wolanek (akt 261 - zobacz również rodzina Wolanek). Z tego związku przyszło na świat przynajmniej czworo dzieci - Alfred Kajetan (ur. 1876 akt 866), Franciszek (ur. 1876 akt 868), Albert (ur. 1878 akt 15, zm. 1939) i Antoni (ur. 1878 akt 16).
W 1881 r., po przedwczesnej śmierci Marianny, Franciszek ożenił się z jej siostrą, Amalią Wolanek (akt 528 - zobacz również rodzina Wolanek Dzieci z drugiego małżeństwa, to przynajmniej: Oskar Władysław (ur. 1882 akt 1840), Otylia Amalia (ur. 1884 akt 1314), Maksymilian Teodor (ur. 1886 akt 2219), Stefania Amalia (ur. 1890 akt 317) i Teodor Alfons (ur. 1892 akt 251).
W 1876 r., u zbiegu ulicy Piotrkowskiej i Dzielnej, przy obecnej Piotrkowskiej 54, Franciszek Fischer junior wystawił dwupiętrową kamienicę narożną. Posesja przy Piotrkowskiej 54 należała od 1862 r. do jego ojca, Franciszka Fischera seniora.
Franciszek Fischer jr., już jako właściciel kamienicy przy Piotrkowskiej 54, uruchomił piętrową apreturę przy ówczesnej ulicy Drewnowskiej 91-92 (dz. Drewnowska 43).
1878-1879 - "O budowie przez Franciszka Fischera murowanej jednopiętrowej apretury pod nr 91 i 92 w mieście Łodzi". [zobacz]
W latach 80-tych Franciszek jr. założył spółkę z Janem Stüldt.
1887 - "O nadbudowie przez Franciszka Fischera i Johana Stüldta pierwszego piętra nad istniejącą parterową murowaną suszarnią, dobudowy murowanej parterowej kotłowni, budowy murowanego parterowego kantoru i stajni z szopą powozową pod N 91 i 92 przy ulicy Drewnowskiej w mieście Łodzi." [zobacz]
Spółka Fischer-Stüldt kupiła posesję przy Piotrkowskiej 112, gdzie rozbudowała obiekty fabryczne poprzedniego właściciela i zmechanizowała produkcję
1888 – „ O budowie przez współwłaścicieli Fischera i Stüldta murowanej, parterowej kotłowni i murowanego komina pod numerem 534 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Po rozwiązaniu spółki, w 1889 r., w rękach Stüldta pozostała fabryka przy Drewnowskiej, a Fischer przejął posesję mieszkalno fabryczną przy Piotrkowskiej.
Po śmierci Franciszka jr., w 1893 r., firmą kierowała żona Amalia i dzieci z pierwszego, później drugiego małżeństwa.
Wąska działka przy Piotrkowskiej nie pozwalała na rozwój przedsiębiorstwa. W latach 1896-98 Fischerowie kupili tereny przy ówczesnej ulicy Dziadowskiej, późniejszej Żelaznej 22 i Długosza 43 (dz. obszar pomiędzy ul. Zana i al. Włókniarzy – teren marketu „Lidl” MA), należące wcześniej do Ludwika Meyera. Początkowo funkcjonowała tam farbiarnia i apretura.
1897 - "Projekt budowy murowanej, piętrowej apretury, maszynowni, kotłowni, komina, piętrowej oficyny mieszkalnej, parterowego magazyn, kantoru, piętrowej stajni i ustępów na nieruchomości Franciszka Fischera pod numerem 534b przy ulicy Dziadowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Ok. 1913 r. uruchomiono dodatkowo wytwórnię filcu.
1913 - "Projekt budowy przez Franciszka Fiszera murowanej, parterowej przędzalni, parterowego magazynu przy farbiarni i adaptacji istniejącego budynku pod wytwórnię filcu pod numerem 22 przy ulicy Żelaznej w mieście Łodzi". [zobacz]
Fischerowie prowadzili fabrykę do I wojny światowej. W okresie międzywojennym powierzchnie produkcyjne były dzierżawione innym podmiotom.
W sierpniu 1935 r. wybuchł groźny pożar, który strawił budynek przędzalni (MA). Obiekt został odbudowany.
Po I wojnie światowej Albert Fischer, syn Franciszka jr., kupił nieruchomość przy ulicy Żelaznej 20, przylegającą od wschodu do obszaru fabrycznego, stanowiącą teren dawnego ogrodu piwnego braci Gehlig. Położenie obu obiektów obrazuje kompilacja planu W. Starzyńskiego i współczesnego - zobacz.
W budynku restauracyjnym, który zaadaptowano na cele mieszkalne (6 pokoi), Fischerowie mieszkali do 1946 r. Na wiosnę 1946 r. rodzina Roberta Fischera, syna Alberta, została przymusowo przesiedlona do 2 pokojowego mieszkania na osiedlu Montwiłła Mireckiego. Przez następne lata dom przy Żelaznej pełnił funkcję posterunku Milicji Obywatelskiej, później domu wielorodzinnego.
Na koniec warto dodać, że Albert Fischer był jednym z głównych fundatorów kościoła pw. Najświętszego Zbawiciela, przy dawnej ulicy Letniej, obecnie al. Włókniarzy 187.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Jan Stüldt
Zobacz przedstawicieli rodziny Stüldt na Piotrkowska Tree.
Jan Stüldt z rodziną przybył do Łodzi z Prus, ok. połowy lat 70-tych XIX w. Od końca lat 80-tych, po rozwiązaniu spółki z Franciszkiem Fischerem jr., Stüldt, już samodzielnie, prowadził na Drewnowskiej 91-92 (dz. Drewnowska 43/45) suszarnię i wykończalnię, produkował trykotaże, oraz chustki wełniane i półwełniane.
Po śmierci założyciela, w 1903 r., firmę prowadzili synowie. Do wybuchu I wojny światowej wybudowano nowe obiekty i zwiększono zakres wykonywanych prac.
W okresie międzywojennym firma "Jan Stuldt" nie odzyskała już dawnej pozycji. Pod koniec lat 20-tych ogłoszono upadłość przedsiębiorstwa.
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone