ulica Piotrkowska 20

ulica Piotrkowska 20 nr hip. 255b

do 1850 r. nr 185

Pierwotna, szeroka działka o nr 185, oznaczona po 1850 r. nr hip. 255, obejmowała obecną Piotrkowską 18 i 20. W centralnej części obszaru frontowego stał parterowy dom drewniany.

Właścicielem pierwszego domu frontowego pod tym adresem był Jan Mauch, cieśla i właściciel firmy budowlanej (entreprener) ze Zgierza.

W 1825 r. Jan Mauch, wraz z drugim entreprenerem Fryderykiem Henke, wystawili 12 drewnianych domów rządowych przy ówczesnej Piotrkowskiej 13-2 (dz. Piotrkowska 248-268).

W 1823 r. Jan Mauch ożenił się z Anną Marią Krommer. Córka Jana i Anny Marii, również Anna Maria, poślubiła w 1851 r. Fryderyka Wilhelma Lässiga.

Prawdopodobnie po sprzedaży domu pod tym adresem, Mauch objął plac nr 99, leżący u zbiegu ówczesnej ulicy Piotrkowskiej i Północnej - zobacz Narożna nieruchomość u zbiegu ulicy Nowomiejskiej i Ogrodowej. 

Zobacz przedstawicieli rodziny Mauch na Piotrkowska Tree.

Stosownie do protokołu sporządzonego w łódzkim Magistracie, w styczniu 1826 r., Mauch sprzedał nieruchomość Janowi Briese, majstrowi mechanikowi robienia sukienniczych machin angielskich, a przy tem stolarzowi dotychczas w mieście Ozorkowie mieszkającemu.

Na mocy kontraktu z maja 1830 r., Briese sprzedał nieruchomość sukiennikowi Karolowi Beniaminowi Heidrich.

W tym samym dniu, 26 listopada 1854 r., zmarli Beniamin Heidrich (akt 319) i jego żona, Joanna Fryderyka z d. Weissflog (akt 320).

Po śmierci rodziców nieruchomość odziedziczyły zamężne córki:

• Augusta Krystiana, mąż Karol August Simpt jr. (ślub 1836 akt 57),
• Krystiana Karolina, mąż Franciszek Müller (ślub 1839 akt 25) - zobacz rodzina Müller.

Zobacz przedstawicieli rodziny Heidrich na Piotrkowska Tree.

Na początku lat 60-tych nastąpił podział nieruchomości.

Małżonkowie Franciszek i Karolina Müller, kontraktem z lutego 1864 r., sprzedali swoją połowę (część północna, Piotrkowska 18) Traugottowi Ernestowi Holang.

Małżonkowie August i Augusta Simpt sprzedali swoja połowę (część południowa, Piotrkowska 20) Augustowi Schultz, a ten z kolei, kontraktem z września 1860 r., sprzedał ją Andrzejowi Jezierskiemu. Data wystawienia przez Jezierskiego jednopiętrowego domu frontowego nie jest mi jeszcze znana, jednak powstał nie później niż na początku lat 70-tych. Posesja przy Piotrkowskiej 20 pozostawała w rękach rodziny Jezierskich do połowy lat 90-tych XIX w.

W drugiej połowie lat 90-tych XIX w. nieruchomość przy Piotrkowskiej 20 przeszła w ręce Jakub Szulima Goldmana. Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal rodzinę Goldman jako właścicieli.

* * *

Od ok. 1887 r. mieścił się tutaj zakład fotograficzny Eliasza Stummana, który działał wcześniej pod adresem Piotrkowskiej 24.

1887 - "O budowie przez Antoniego Jezierskiego murowanej, piętrowej oficyny mieszkalnej z pomieszczeniem dla zakładu fotograficznego, pod numerem 255b przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi". [zobacz]

Ostatnie atelier E. Stummana (zmarł w 1903 r.) znajdowało się przy Piotrkowskiej 17.

Na początku XX w. w oficynach podwórza funkcjonowała fabryka wyrobów wełnianych Borysa Eitingona i M. Dynina. Pod tym adresem (również na Piotrkowskiej 24, 56, 86) rozpoczynali swoją łódzką przygodę bracia Eitingon, twórcy jednej z największych fortun międzywojennej Łodzi (zobacz poniżej).

Archiwalne dokumenty budowlane:

1894 – „O budowie przez Jakuba Szulima Goldmana dwu i trzypiętrowych oficyn mieszkalnych z poddaszem i piwnicami pod numerem 20/255b przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• Max Monitz Dom agenturowy
• I. Powirskier Dom agenturowo-komisowy
• S. H. Danziger Skład win
• S. Silberbaum Skład materiałów aptecznych, wód mineralnych i farb
• F. Futerman Skład fabryki szmuklerskich dekoracyi
• E. Modrow Fabryka lamp i wyrobów metalowych
• E. Stumman Zakład fotograficzny
• Jakób Felix Skład szkła taflowego
• M. Sieradzki Skład futer i kapeluszy damskich
• Feliks Frenkel Fabryka wyrobów wełnianych
• B. Eitingon i M. Dynin Fabryka wyrobów wełnianych
• B-cia Frenkel Fabryka wyrobów wełnianych
• Moszenberg i Strykowski Fabryka ksiąg handlowych i mat. Piśmiennych
• Leon Neumark Fabryka wyrobów wełnianych

• M. Brauner Fabryka wyrobów włókienniczych

Naum i Borys Eitingon

Bracia bliźniacy, Naum i Borys Eitingon, urodzili się w Orle, na południowy zachód od Moskwy, w 1877 r. Pochodzili z zamożnej żydowskiej rodziny kupieckiej. Do Łodzi dotarli na przełomie XIX i XX w. Pierwsza wojna światowa, oraz rewolucja bolszewicka, poważnie zachwiała interesami Eitingonów, zarówno w Łodzi, jak i Rosji. To, co początkowo stało się przyczyną kłopotów, zostało przez bliźniaków genialnie wykorzystane. W czasie totalnego kryzysu łódzkiego przemysłu po zakończeniu I wojny, potęgowanego utratą rosyjskich rynków zbytu, Naum i Borys rozpoczęli skupowanie, zawsze grubo poniżej rzeczywistej wartości, upadających przedsiębiorstw. Ważną rolę w dynamicznie rozwijającej się karierze przemysłowej Eitingonów odegrały rodzinne spółki w Stanach Zjednoczonych, wspierające finansowo łódzkie transakcje.  W skład założonej w 1922 r. Włókienniczej Spółki Akcyjnej N. Eitingon i Sp-ka weszło wiele łódzkich zakładów włókienniczych, między innymi:

• fabryka rękawiczek półjedwabnych Ewalda Bormanna, zbudowana w drugiej połowie lat 80-tych XIX w. przy Dzikiej 1085a (później Mikołajewska 84, obecnie Sienkiewicza 82-84).

1888 - "Projekt budowy przez Ewalda Bormanna trzypiętrowej, murowanej oficyny i trzypiętrowej fabryki rękawiczek oraz innych wyrobów skórzanych, a także murowanej kotłowni z kominem, na nieruchomości pod numerem 1805a [powinno być: "pod numerem 1085a"] przy ulicy Dzikiej w mieście Łodzi". [zobacz]

Pod koniec lat 90-tych XIX w. firma Ewalda Bormanna została przekształcona w spółkę, później towarzystwo akcyjne "Winkler, Gärtner i Bormann" (MA).

• kompleks przemysłowy pomiędzy ulicą Juliusza 7-9 (dz. Dowborczyków 30/34), a Targową, gdzie funkcjonowała fabryka wyrobów wełnianych i szewiotowych Karola Bayera i Wiktora Wolfa. Od ok. 1905 r. przedsiębiorstwo należało do Bera Wachsa.

1897 - "Projekt zdjęty z natury wybudowanej przez Bayera i Wolfa w mieście Łodzi przy ulicy Juliusza pod numerami 1181 i 1182 murowanej, trzypiętrowej przędzalni". [zobacz]

1909 - "Projekt budowy przez Bera Waksa trzypiętrowej tkalni mechanicznej i nadbudowy piętra nad parterowym magazynem i dobudowy do istniejącego piętrowego kantoru parterowego magazynu wełny pod numerem 9/1181-1182 przy ulicy Juliusza w mieście Łodzi". [zobacz]

• przedsiębiorstwo rodziny Richter - jedno z najstarszych łódzkich przedsiębiorstw, którego pierwsze obiekty, przy ulicy Placowej (dz. Skorupki), powstały pod koniec lat 50-tych XIX w.,
• fabryka bawełniana Jakuba Kestenberga na ulicy Targowej 316-317 (później Nowo Targowa 26, dz. Sterlinga 26), zbudowana ok. 1894 r. (MA)

1893 - "O zatwierdzeniu planu budowy przez Jakuba Kestenberga w mieście Łodzi, na rogu ulic Południowej, Targowej i Cegielnianej, pod numerami 316 i 317, trzypiętrowego budynku tkalni, kotłowni, maszynowni i komina". [zobacz]

Ostateczne przejęcie przedsiębiorstwa Kestenberga przerwał wybuch II wojny.

W 1936 r. spółka Eitingonów zatrudniała 2700 robotników, 150 urzędników i 50 osób personelu technicznego. Produkowano szeroki asortyment tkanin wełnianych, bawełnianych, ze sztucznego jedwabiu, wyroby dziane i pończosznicze. Bilans spółki za rok 1936 zamykał się kwotą blisko 44 mln zł, przy wartości sprzedaży ponad 26 mln zł (MA).

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone