ulica Piotrkowska 37
ulica Piotrkowska 37 nr hip. 268
do 1850 r. nr 196a
Plan Józefa Lenartowskiego z 1849 r. przedstawia teren po zachodniej stronie Piotrkowskiej, pomiędzy obecną ulicą Więckowskiego i Zieloną, bez zaznaczonych parceli. Obszar ten (z wyjątkiem dwóch płytkich działek przy Piotrkowskiej 29 i 31), określany mianem "gruntów staromiejskich", należał do mieszkańców dawnej, rolniczej Łodzi. Ze względu na wygórowane ceny, nie doszło do wykupu terenu przez rząd.
Nietypowy, ukośny przebieg posesji tej części Piotrkowskiej jest pozostałością po pierwotnym przebiegu gruntów rolnych.
Prawdopodobnie od 1831 r., od momentu sprzedaży nieruchomości nr 201 (dz. Piotrkowska 19-21), obszerną działkę nr 196 (dz. Piotrkowska 35-37-39) kupili małżonkowie Fryderyk i Wilhelmina Sperling (zobacz rodzina Sperling).
W latach późniejszych nieruchomość została podzielona na 3 działki, z których posesja obecnej Piotrkowskiej 37 przypadła synowi Fryderyka, Gustawowi.
W podaniu do Magistratu, w 1855 r., Pan Gustaw pisał:
Na podwórzu posesyi mej pod Nº 268 przy ulicy Piotrkowskiej mam zamiar wystawić stajnię niemniej i szopę z drzewa pod gontami na podmurowaniu z kamienia, długości łokci* 30. szerokości łokci 11, wysokości łokci 4.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Podanie z 1859 r. zawierało treść następującą:
Dom mój przy ulicy Piotrkowskiej pod Nº 268 położony, który skutkiem czasu i używalności uległ zrujnowaniu, życzeniem mojem jest wyrestaurować, to jest zamiast dotychczasowych ścian drewnianych urządzić murowane, jak nie mniej i inne drobniejsze reparacye uskutecznić.
W tym samym roku Gustaw Sperling zmienił plany, o czym informuje notatka Magistratu:
Podający zmienił swój zamiar, zamiast restauracyi zdecydował się zburzyć dom drewniany w zamian w jego miejscu wznieść dom nowy murowany.
W 1860/61 r. stanął okazały, murowany dom parterowy, z pomieszczeniami mieszkalnymi na poddaszu, o długości 28 łokci, szerokości 24 łokci i wysokości 7 łokci od cokołu do gzymsu.
Murowany dom wystawiony przez Gustawa Sperlinga jest widoczny na zdjęciu w galerii.
Zobacz przedstawicieli rodziny Sperling na Piotrkowska Tree.
W latach 60-tych nieruchomość przeszła w ręce małżonków Ruchli Chaji i Abrahama Friedmann.
Na początku lat 70-tych nieruchomość należała do Wilhelma Ginsberg.
Przynajmniej od drugiej połowy lat 80-tych XIX w. posesja należała do Icka Lejba Kohna i Dawida Szmulowicza.
W pierwszych latach XX w. samodzielnym właścicielem nieruchomości przy Piotrkowskiej 37 został Dawid Szmulowicz.
W 1904 r. Szmulowicz wystawił okazałą kamienicę frontową. Obiekt, o cechach secesyjnych, powstał według projektu Gustawa Landau-Gutentegera z 1903 r.
Można przypuszczać, że Dawid Szmulowicz był członkiem tej samej rodziny, co Jakób Szmulowicz, właściciel fabryki tkanin wełnianych przy Piotrkowskiej 78-80. Przedsiębiorstwo Jakóba Szmulowicza posiadało kantor (skład) przy Piotrkowskiej 37.
* * *
W maju 1906 r., w nowo otwartym, eleganckim sklepie „American Diamant Palace”, rozbłysnęło oświetlenie elektryczne. Był to pierwszy lokal sklepowy w Łodzi z nowym oświetleniem. Prąd dostarczono kablem pociągniętym z prowizorium przy ulicy Krótkiej 3 (dz. Traugutta), urządzonym w budynku „Grand Hotelu”. Budowana wtedy właściwa elektrownia, na ulicy Targowej, rozpoczęła produkcję energii we wrześniu 1907 r.
Przed I wojną światową mieściło się pod tym adresem biuro Tow. Akc. Składów Towarowych "Warrant".
Dokumenty archiwalne:
1888 – „ O dobudowie przez Icka Lajba Kohna piętrowej oficyny mieszkalnej, pod numerem 268 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
1903 – „O budowie przez Dawida Szmulowicza murowanego, trzypiętrowego domu, takiegoż domu poprzecznego i trzech oficyn pod numerem 37/268 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- Ch. Mozes Fabryka wyrobów wełnianych
- Osip Kop Fabryka kamgarnowych chustek i szali
- Maurycy Szmulowicz Skład przędzy
- Jakób Szmulowicz Fabryka wyrobów wełnianych
- H. Silberblatt Skład i kantor fabryki wyrobów kamgarnowych i wełnianych
- B-cia B. i W. Scheps Fabryka wyrobów wełnianych i kamgarnowych
- Samuel D. Urysohn Fabryka pluszu
- M. Oppenheim Fabryka wyrobów bawełnianych
- Tow. Akc. Składów Towarowych „Warrant” Biuro
- Leon Krzywicki Kantor wymiany
- Ch. Markowicz i S-ka Towary męskie, damskie i dziecinne
- N. Szac Laboratorium analiz medycznych
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone