ulica Piotrkowska 211

ulica Piotrkowska 211 nr hip. 704

do 1850 r. nr 201

Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w marcu 1832 r., plac nr 201 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 211) objął tkacz przybyły z Czech, Józef Wolanek.

Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki bawełniano płuciennej, składającej się z 3 warsztatów tkackich, przy której 2 czeladzi użytych będzie, oraz do wystawienia domu drewnianego gontami krytego.

Stosownie do protokołu spisanego w łódzkim Magistracie, w marcu 1842 r., Józef Wolanek sprzedał nieruchomość swojemu synowi, Antoniemu Wolanek.

Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom murowany mieszkalny pod dachówką, mający długości łokci* 28, szerokości łokci 16, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Antoni Wolanek zmarł przedwcześnie, w 1849 r., wieku 37 lat, a nieruchomość należała do jego pierworodnego syna, Antoniego juniora.

Po śmierci Antoniego juniora (zmarł w 1887 r.) posesja była w rękach jego sukcesorów.

1899-1901 - "O przejściu na Adolfa Wolanka czynszowych nieruchomości nr 201/704 i 1333 w mieście Łodzi". [zobacz]

Zobacz poniżej rodzina Wolanek

Pod koniec pierwszej dekady XX w. spadkobiercy Antoniego Wolanka juniora sprzedali nieruchomość Ickowi Ajzykowi Groslajt.

Kamienica frontowa została zbudowana przez Groslajta według projektu z 1910 r., autorstwa Gustawa Landau-Gutentegera.

Icek Ajzyk Groslajt rozpoczął działalność komisyonera w drugiej połowie lat 90-tych XIX w. Do momentu wystawienia obiektów przy Piotrkowskiej 211, dom komisowy Groslajta funkcjonował pod kilkoma adresami w północnej części Łodzi - przy Południowej 13 (dz. Rewolucji 13), Średniej 18 (dz. Pomorska 18) i Cegielnianej 53 (dz. Jaracza 19).

W okresie międzywojennym nazwisko Groslajta pojawia się w kilku obszarach działalności, miedzy innymi:

• Towarzystwo dla Przemysłu i Handlu Włóknistego „I. A. Groslajt” Sp. Akc. (MA),
• Fabryka Wyrobów Włókienniczych Henryk Mandeltort i S-ka (MA),
• Spółdzielczy Bank Kredytowy Właścicieli Nieruchomości m. Łodzi (MA).

Wymienione Towarzystwo dla Przemysłu i Handlu Włóknistego, zajmujące się głównie handlem przędzą i tkaninami bawełnianymi, prowadziło również produkcję własną. Należąca do Towarzystwa fabryka kołder i wyrobów bawełnianych dzierżawiła powierzchnie przy ulicy Karola/Żwirki 11-13, w obiektach przemysłowych Jakuba Kwaśnera i Józefa Lindenfelda (zobacz poniżej).

Dokument archiwalny:

1910 – „Projekt na budowę przez Icka Grossleita dwóch, murowanych, trzypiętrowych domów z dwiema takimiż oficynami i piętrowego budynku gospodarczego z ustępami pod numerem 211/704 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• Zjednoczone Zakłady Przemysłowe K. Scheiblera i L. Grohmana Biuro sprzedaży
• I. A. Groslajt Towarzystwo dla Handlu i Przemysłu Włóknistego
• Edgar Wacław Glazer „Auto-Tradenig” Warsztat samochodowy

rodzina Wolanek

Zobacz przedstawicieli rodziny Wolanek na Piotrkowska Tree.

Józef Wolanek, który na początku lat 30-tych XIX w. osiedlił się przy ulicy Piotrkowskiej, był tkaczem, ale już jego syn, Antoni, został czeladnikiem, później majstrem piekarskim. Tradycja piekarska była kultywowana w rodzinie Wolanek przez kilkadziesiąt następnych lat.

Antoni Wolanek (ur. ok. 1912, zm. 1849 akt 10) był synem Józefa i Anna Dufek. W 1832 r. (akt 2) ożenił się z Marią Thoma (zobacz poniżej rodzina Thoma), a po przedwczesnej śmierci żony (zmarła w 1837 r.) poślubił jej młodszą siostrę, Elżbietę Thoma (ślub 1837 akt 56).

Dzieci Antoniego z pierwszego małżeństwa:

• Antoni junior, ur. 1832, zm. 1887, żona Marianna Kutsche (1835-1896) ślub 1852,
• Maria, ur. 1833,
• Franciszka, ur. 1835, mąż Antoni Strobach ślub 1854. Córka Antoniego i Franciszki, Maria Franciszka, poślubiła Józefa Golda.
• Zofia, ur. 1836.

Dzieci Antoniego z drugiego małżeństwa:

• Agnieszka Wincencja, ur. 1838,
• Karolina Anna, ur. 1839.

Młodszy brat Antoniego, Ignacy Wolanek, tkacz, poślubił w 1835 r. Annę Thoma, siostrę Marii i Elżbiety. 

Córka Ignacego i Anny, Maria Anna Wolanek, poślubiła w 1861 r. Emanuela Donerta. Córka Emanuela i Marii Anny, Emilia Donert, wyszła za mąż za Ferdynanda Petzolda, syna Józefa Petzolda.

Starsza siostra Antoniego, Anna, poślubiła w 1831 r. Jakuba Thoma.

W 1852 r. Antoni junior poślubił Marię (Mariannę) Kutsche (akt 36), córkę Alberta Kutsche. Ze związku Antoniego jr. i Marianny przyszły na świat dzieci:

• Maria, ur. 1853, pierwsza żona Franciszka Fischera juniora,
• Paulina, ur. 1855,
• Amalia, ur. 1857, druga żona Franciszka Fischera juniora,
• Antoni, ur. 1861,
• Adolf, ur. 1863,
• Gustaw Albert, ur. 1865,
• Albert Józef, ur. 1868,
• Otylia Antonina, ur. 1870,
• Olga Karolina, ur. 1875,
• Wanda Henrietta, ur. 1877.

rodzina Thoma

Zobacz przedstawicieli rodziny Thoma na Piotrkowska Tree.

Wacław Thoma, katolik, z zawodu kołodziej, urodził się ok. 1763 r. w Czechach. Już na początku lat 30-tych mieszkał z rodziną na Łódce. Z małżeństwa Wacława i Katarzyny Bohdys przyszły na świat dzieci:

• Jakub, ur. ok. 1809 w Czechach, żona Anna Wolanek ślub 1831. Córka Jakuba i Anny, Anna Thoma, poślubiła w 1861 r. Emanuela Meissnera - zobacz rodzina Meissner. Druga córka, Amalia Thoma, wyszła za mąż za Roberta Müllera.
• Maria, ur. ok. 1812 w Czechach, mąż Antoni Wolanek (pierwsza żona) ślub 1832,
• Katarzyna, ur. ok. 1813 w Czechach, mąż Jan Protze ślub 1833,
• Anna, ur. ok. 1815 w Czechach, mąż Ignacy Wolanek ślub 1835,
• Elżbieta, ur. ok. 1819 w Czechach, mąż Antoni Wolanek (druga żona) ślub 1837,
• Antonina, ur. ok. 1825 w Czechach, zm. 1897, pierwszy mąż Jerzy Fitz ślub 1842, drugi mąż Ignacy Kopczyński ślub 1847.

Wacław Thoma zmarł w sędziwym wieku 82 lat, w 1845 r.

Fabryka Jakuba Kwaśnera i Joska (Józefa) Lindenfelda

Pierwsze zabudowania Kwaśnera i Lindenfelda przy Karola 11 (później Karola 11-13) powstały w latach 80-tych XIX w. Przedsiębiorstwo było sukcesywnie rozbudowywane do wybuchu I wojny światowej.

1889 - "O budowie przez Jakuba Kwaśnera i Józefa Lindenfelda murowanej, dwupiętrowej przędzalni i komina na nieruchomości pod numerem 843 przy ulicy św. Karola w mieście Łodzi". [zobacz]

1893 - "O zatwierdzeniu planu budowy przez Abrama Jakuba Kwaśnera i Józefa Linderfelda trzypiętrowej przędzalni i parterowej stróżówki pod numerem 843e przy ulicy św. Karola w mieście Łodzi". [zobacz]

1893 - "O zatwierdzeniu projektu budowy przez Abrama Kwaśnera i Joska (Józefa) Lindenfelda murowanej, parterowej stajni, wozowni, mieszkania dla woźnicy, składu wełny i dobudowy części dwupiętrowej przędzalni pod numerem 843 przy ulicy św. Karola w mieście Łodzi". [zobacz]

1911 - "Projekt odbudowy przez firmę "Kwaśner i Lindenfeld" po pożarze murowanej, trzypiętrowej przędzalni pod numerami 11-13/843 przy ulicy Karola w mieście Łodzi". [zobacz]

Informacje o pożarze w 1911 r. możemy przeczytać w dzienniku „Rozwój” (MA).

1914 - "Projekt budowy przez firmę „Kwaśner i Lindenfeld” murowanej, parterowej szopy, murowanego, parterowego kantoru, instalacji maszyn-wilków na parterze murowanej, trzypiętrowej przędzalni pod numerami 11-13 przy ulicy św. Karola w mieście Łodzi". [zobacz]

Podobnie jak w przypadku większości łódzkich fabryk, obiekty przemysłowe służyły zarówno produkcji własnej, jak i dzierżawie. W okresie międzywojennym, w obiektach należących do Kwaśnera i Lindenfelda funkcjonowało wiele podmiotów, między innymi:

• Mechaniczna wytwórnia wyrobów dzianych, właściciel Izrael Falke,
• Fabryka kołder i towarów bawełnianych, właściciel firma Karol Schultz i Spółka,
• Fabryka kołder i wyrobów bawełnianych, właściciel firma Towarzystwo dla Przemysłu i Handlu Włóknistego I. A. Groslajt Spółka Akcyjna,
• Mechaniczna tkalnia przy ul. Wólczańskiej 66, właściciel Herman Chwat (późniejsza produkcja na Wólczańskiej 66),
• Mechaniczna stolarnia, właściciel Władysław Jankowski,
• Szarparnia wełny, właściciel Nusen Lubiński,
• Szarparnia wełny, właściciel Mojżesz Rozental,
• Wykończalnia towarów bawełnianych, właściciele: Izrael Dobrzyński i Moszek Pacanowski.

W sierpniu 1934 r. na terenie fabryki wybuch ponownie groźny pożar (MA).

Przedsiębiorstwo Kwaśnera i Lindenfelda możemy jeszcze zobaczyć na zdjęciu z okresu międzywojennego (MA).

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone