ulica Piotrkowska 217

ulica Piotrkowska 217 nr hip. 701

do 1850 r. nr ½ 204 + ½ 205 zobacz

Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w maju 1837 r., połowę placu 204 i połowę placu 205 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 217) objął tkacz przybyły z Czech, Alojzy Diesner - zobacz rodzina Diesner.

Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki tkanin bawełnianych składającej się z 4 warsztatów, przy których tyleż czeladzi użytych będzie, oraz do pobudowania w ciągu najdalej roku jednego na obranym jako wyżej placu domu massiv murowanego pod dachówką, 28 łokci* długości, 16 łokci szerokości i i 5 łokci wysokości.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Na podstawie kontraktu, zawartego w lutym 1854 r., Diesner sprzedał nieruchomość Józefowi Richter (zobacz poniżej).

Powyższa umowa kupna-sprzedaży wymienia stojący na froncie dom murowany, o wymiarach 27¾ x 15 x 5½ łokcia.

W podaniu do Magistratu, z maja 1856 r., Richter pisał:

Mając zamiar wybudować w tyle swej posesji zabudowanie posłużyć mające na pomieszczenie magli, długości 28 łokci, szerokości 11, wysokości 5, z bali surowych rżniętych, na podmurowaniu, oraz za tem zabudowaniem urządzić rozwerk.

Dokument z maja 1860 r., określający wysokość opłat czynszowych, wymienia następujące nieruchomości Józefa Richtera:

• nr hip. 701 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 217),
• nr hip. 859 przy ulicy Wólczańskiej (dz. pn.-zach. zbieg Wólczańskiej i Skorupki),
• nr hip. 860 przy ulicy Wólczańskiej (dz. pd.-zach. zbieg Wólczańskiej i Skorupki).

Nieruchomości przy ulicy Placowej (nr hip. 859 i 860) Józef Richter kupił na mocy kontraktu zatwierdzonego we wrześniu 1858 r.

W maju 1866 r. Richter sprzedał nieruchomość Fryderykowi Volkelt.

Pod koniec lat 60-tych XIX w. właścicielami nieruchomości przy Piotrkowskiej 217 byli już Józef John i Edward Berndt.

W latach późniejszych, aż do wybuchu II wojny światowej, posesje Piotrkowskiej 217, 219 i 221, kończące się na ulicy Wólczańskiej, stanowiły teren przedsiębiorstwa Józefa Johna i jego sukcesorów.

Ogłoszenia prasowe:

• Józef John Fabryka maszyn i odlewnia żelaza
• Tow. Akc. Fabryk transmisji, Maszyn i Odlewów J. John w Łodzi

Rodzina Richter

Zobacz przedstawicieli rodziny Richter na Piotrkowska Tree.

Franciszek Józef Richter (ur. 1792, zm. 1873 akt 871) przybył do Łodzi na początku drugiej połowy lat 20-tych XIX w. z miejscowości Georgswalde (obecnie czeskie Jiříkov). W 1827 r. był zameldowany w murowanym domu rządowym nr 47, przy obecnej Piotrkowskiej 180. Franciszkowi towarzyszyła żona Teresa Suchin (Suchy?), ur. 1789, zm. 1869 akt 379 i siedmioro dzieci:

• Franciszek - ur. 1817, żona Waldburga Berndt ślub 1839 akt 4,
• Józef - ur. 1819 (zobacz poniżej),
• Ignacy - ur. 1820, zm. 1870 akt 270, żona Anna Berndt ślub 1839 akt 31,
• Teresa - ur. 1822, zm. 1827 akt 74,
• Helena - ur. 1824, zm. 1827 akt 65,
• Karolina - ur. 1825, mąż Wilhelm (Karol Ferdynand) Hertlein ślub 1850 akt 26,
• Rozalia - ur. 1826.

Już w Łodzi urodzili się:

• August - ur. 1828 akt 130,
• Teresa - ur. 1833 akt 138, mąż Gottlieb August Zimmermann ślub 1854 akt 28.

Rodzinną nieruchomością Richterów, przynajmniej od połowy lat 30-tych, była działka nr 266 przy ulicy Piotrkowskiej (później nr hip. 658, dz. Piotrkowska 275), ze stojącym na froncie parterowym drewniakiem. Posesja pozostawała własnością rodziny Richter przynajmniej do śmierci Franciszka Józefa, czyli do 1873 r. Frontowy drewniak zajmował front Piotrkowskiej 275 jeszcze pod koniec pierwszej dekady XX w. Czteropiętrowa kamienica została wystawiona zgodnie z projektem z 1911 r.

1911 - "Projekt na budowę przez łódzkie towarzystwo Betania murowanego, czteropiętrowego domu z takimiż oficynami i ustępów pod numerem 275 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]

Syn Franciszka, Józef, który rozpoczął fabrykanckie dzieje rodziny Richter, poślubił w 1841 r. Juliannę Marię Sieber (akt 17).

Dokumenty z 1863 r., związane z pożyczką na rozwój przedsiębiorstwa, wymieniają następujący majątek Józefa Richtera:

• nieruchomość przy Piotrkowskiej 701 (dz. Piotrkowska 217),
• nieruchomości przy Wólczańskiej 859 (dz. pn.-zach. zbieg Wólczańskiej i Skorupki), oraz 860 i 861 (dz. pd.-zach. zbieg Wólczańskiej i Skorupki),
• fabryka mechaniczna przy Wólczańskiej 860a, później przy Placowej (dz. Skorupki 10-12).

Pierwsza fabryka Józefa Richtera, usytuowana nad rzeką Wólką (dopływem Jasienia), składała się z murowanej, piętrowej przędzalni wełny, murowanych, parterowych obiektów farbiarni i apretury, oraz murowanych budynków pomocniczych. Maszyny napędzała machina parowa leżąca o dwóch cylindrach. W 1863 r. wartość maszyn i urządzeń fabrycznych wynosiła 21.285 rubli srebrem. Zatrudnionych było 75 pracowników. Fabryka jest dobrze widoczna na planie R. Micińskiego z 1873 r. - zobacz.

Pod koniec lat 90-tych, w miejscu pierwszej fabryki Józefa Richtera, Józef junior zbudował willę. Zestawienie wili i dawnej fabryki jest dobrze widoczne na planie W. Starzyńskiego - zobacz.

Dalszy rozwój przedsiębiorstwa Richtera nastąpił w połowie lat 70-tych. Nowe obiekty fabryczne wzniesiono po drugiej stronie ulicy Placowej, przy obecnej ulicy Skorupki 17/19 - zobacz.

W 1886 r. Józef Richter wycofał się z działalności zawodowej i przekazał przedsiębiorstwo trzem synom - Reinholdowi (ur. 1855 akt 78, zm. 1930 akt 346), Józefowi jr. (ur. 1860 akt 137, zm. 1926 akt 406) i Karolowi (ur. 1862 akt 491 , zm. 1889 akt 1117) (MA).

Po przekazaniu firmy następnemu pokoleniu, Józef Richter opuścił Polskę i powrócił w swoje rodzinne strony. Zmarł w 1898 r. w Georgswalde i został pochowany w Czeskiej Lipie.

Pierworodny syn Józefa i Julianny, Zygmunt, urodzony w Łodzi, w 1844 r. (akt 124), zmarł jako małe dziecko.

W drugiej połowie lat 40-tych Józef i Julianna przebywali na terenie Rosji, gdzie w 1846 r. przyszła na świat ich córka, Julianna, a 13 marca 1849 r. urodził się syn, który otrzymał imię po zmarłym bracie.

Zygmunt Richter (ur. 1849, zm. 1921 akt 279) poślubił w 1879 r. Emmę Matyldę Kleist (akt 162).

W 1879 r. Zygmunt Richter wystawił własne obiekty fabryczne na działce o nr hip. 852, pod obecnym adresem Radwańskiej 30 - zobacz.

W 1922 r. całość rodzinnego przedsiębiorstwa połączono pod szyldem Zakłady Przemysłu Włókienniczego "Józef Richter" w Łodzi.

W latach 30-tych XX w. część obiektów przemysłowych Richterów przejęli bracia Naum i Borys Eitingon.

Nie sposób nie wspomnieć o pięknych willach Richterów. Pierwsza, najskromniejsza, została zbudowana przez Zygmunta na nowym obszarze fabrycznym przy Radwańskiej (dz. Stefanowskiego 19). W latach późniejszych Zygmunt Richter wystawił drugą, bardziej szykowną willę przy ulicy Wólczańskiej (dz. Wólczańska 199).

W sąsiedztwie pierwszej fabryki Richterów, po południowej stronie ulicy Placowej, stanęły dwie kolejne wille – Józefa jr. (dz. Skorupki 10/12) i najpiękniejsza, bez mała bajkowa, Reinholda (dz. Skorupki 6/8).

Ok. 1902 r. Reinhold kupił od swojego teścia, Gustawa Lorenza, dwie sąsiadujące posesje, przy Piotrkowskiej 137 i 139. Willa Reinholda Richtera przy ulicy Placowej powstała w latach 1903-04. Może początkowym zamysłem była lokalizacja na Piotrkowskiej?

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone