ulica Piotrkowska 124
ulica Piotrkowska 124 nr hip. 540
do 1850 r. nr 75
Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w marcu 1829 r., plac nr 75 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 124) objął tkacz przybyły z Saksonii, Krystian Fryderyk Kiessling.
Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki płucienniczo bawełnianej, składającej się z 3 warsztatów, przy której 3 czeladzi użyty będzie, oraz do wystawienia domu massiv murowanego pod dachówką.
W podobnym czasie Kiessling objął również sąsiedni plac nr 76 (dz. Piotrkowska 122).
Zobacz przedstawicieli rodziny Kiessling na Piotrkowska Tree.
Stosownie do umowy kupna-sprzedaży, sporządzonej we wrześniu 1846 r., Kiessling sprzedał nieruchomość Florianowi Grottel.
Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom murowany mieszkalny mający długości łokci* 29½, szerokości łokci 14, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Florian Grottel, syn Franciszka i Małgorzaty z d. Breier, urodził się ok. 1816 r. na Morawach. Przynajmniej od lat 30-tych rodzina Grottel mieszkała w Częstochowie, skąd przybył do Łodzi Florian. W 1842 r., w Łodzi, Florian poślubił Karolinę Herrbrich (akt 59). Dwoje pierwszych dzieci Floriana, Emilia (ur. 1847) i Wilhelm (ur. 1849), przyszło na świat w Łodzi. Kolejna córka, Anna, urodziła się w Łazach (parafia Drużbice, obecnie powiat bełchatowski). Akt urodzenia Anny (akt 107) wymienia osobę ojca, Floriana Grottela, jako właściciela huty szkła.
Przynajmniej od końca lat 80-tych nieruchomość była w rękach małżeństwa Pauliny i Engelberta Tischer.
Trzypiętrowa kamienica frontowa została wzniesiona na przełomie lat 80 i 90-tych XIX w.
Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal małżeństwo Tischerów jako właścicieli.
Zobacz poniżej rodzina Tischer.
* * *
W kamienicy Tischera, od lipca 1890 r., funkcjonował sklep Włodzimierza Matiatko, oferujący towary kolonialne i broń palną.
Prawdopodobnie właściciel sklepu, to wspólnik Leona Plihala z początkowego okresu działalności.
Na początku lat 90-tych, w lokalu narożnym, działała restauracja I. Bachmana.
Przynajmniej od drugiej połowy lat 90-tych restauracja ustąpiła miejsca składowi aptecznemu Piotra Królikowskiego (zobacz poniżej), prowadzonemu od ok. 1910 r. przez Stanisława Majewskiego. Skład apteczny pod szyldem "St. Majewski i S-ka" prowadził działalność przy Piotrkowskiej 124 do wybuchu II wojny światowej.
Archiwalne dokumenty budowlane:
1889 – „O budowie przez Engelberta Tischera trzypiętrowego domu i piętrowych komórek na nieruchomości pod numerem 540 przy ulicy Piotrkowskiej i Nawrot w mieście Łodzi”. [zobacz]
1892 – „O zatwierdzeniu zdjętego z natury planu, wybudowanego przez Engelberta Tischera, pod numerem 540 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi, murowanego, trzypiętrowego domu i oficyny, ze zmianami w stosunku do projektu zatwierdzonego przez Rząd Gubernialny”.[zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- Włodzimierz Matiatko Towary kolonialne i broń palna
- A. Hillman Sklad towarów kolonialnych, delikatesów i win
- E. Liberda sr. Magazyn obuwia
- St. Majewski (daw. P. Królikowski) Skład apteczny
rodzina Tischer
Zobacz przedstawicieli rodziny Tischer na Piotrkowska Tree.
Franciszek Tischer, syn Stefana i Teresy z d. Piltz, urodził się w Czechach ok. 1824 r. W latach 30-tych rodzina Tischerów osiedliła się w Turku, gdzie w 1839 r., po śmierci Teresy, Stefan ożenił z Józefą Vitzer.
Franciszek przybył do Łodzi w latach 40-tych. W 1846 r. ożenił się z Wilhelminą Kahl (akt 40).
Syn Franciszka i Wilhelminy, Engelbert Tischer, urodził się w 1851 r. (akt 383). W 1874 r. ożenił się z Pauliną Riedel (akt 168). Wybrane dzieci Engelberta i Pauliny:
- Alma Paulina (ur. ok. 1876), mąż Józef Meissner - zobacz poniżej rodzina Meissner,
- Wanda Tischer (ur. 1883 akt 1120), mąż Ferdynand Ruprecht, ślub 1910 akt 507. Córka Wandy i Ferdynanda, Janina Marta Ruprecht, poślubiła w 1932 r. Jana Danieleckiego (akt 386). Ojciec Jana, Witold Danielecki, prowadził aptekę po drugiej stronie ulicy, przy Piotrkowskiej 127. Żoną Witolda była Aleksandra Królikowska, córka Piotra Królikowskiego, właściciela składu aptecznego mieszczącego się w kamienicy Engelberta Tischera (trzecie zdjęcie w galerii),
- Bronisław Tischer (ur. 1886 akt 1432), żona Maria Cecylia Bursa (primo voto Grzegorzewska), ślub 1886 akt 1432.
Siostra Engelberta, Paulina Tischer, poślubiła w 1885 r. Kazimierza Żukowskiego (akt 114).
Engelbert Tischer działał w spółce z Ludwikiem Teodorem Preissem - zobacz poniżej rodzina Meissner.
1897-98 - "O przejściu praw władania wiecznoczynszową nieruchomością nr 74/904 w mieście Łodzi na Teodora Preisa, Engelberta Tischera i Dawida Lejbowicza". [zobacz]
Przy ulicy Grabowej 5-11 (dz. Grabowa 22-28) powstały obiekty przemysłowe.
1911 - "Projekt nadbudowy pierwszego piętra na istniejącym, murowanym, parterowym składzie, dobudowy dwóch klatek schodowych, przebudowy parterowego składu, w którym planuje się urządzić mechaniczną tkalnię i przędzalnię, budowy murowanego parterowego pomieszczenia dla wilka, murowanej, parterowej wiaty, murowanego, parterowego, z poddaszem budynku stajni i wozowni oraz murowanego, jednopiętrowego domu mieszkalnego z poddaszem i częściowo podpiwniczonego na nieruchomości T. Preissa pod numerem 904a przy ulicy Grabowej w mieście Łodzi". [zobacz]
Zarówno przed I wojną światową, jak i w okresie międzywojennym, przy ówczesnej Grabowej 5-11 funkcjonowało kilka podmiotów, między innymi:
- przędzalnia wełny i bawełny Jan Smarźyński i Franciszek Dietrych,
- przędzalnia wigonii i wełny Jan Kowalski i Samuel Teske,
- fabryka wyrobów wełnianych i półwełnianych "Bracia Teitelbaum".
rodzina Meissner
Zobacz przedstawicieli rodziny Meissner na Piotrkowska Tree.
Tytus Kopisch, obejmujący na początku 1828 r. posiadło bielnikowe przy ówczesnej ulicy Emilii (dz. Tymienieckiego), zobowiązał się do sprowadzenia z Czech i Śląska 100 familii tkaczy, prząśników, blicharzy i robotników, oraz pobudowania dla nowoprzybyłych 42 domów drewnianych. W latach 1829-30, z obiecanych 42 domów, Kopisch wybudował tylko 17. Stanęły przy ulicy Budowlanej (później dalszy odcinek Zarzewskiej, dz. Przybyszewskiego) i obecnej Przędzalnianej, na terenie wójtostwa Zarzew, wykupionym przez gminę miasta Łodzi. Kolonia przyjęła nazwę Schlesing (Szlezyng, Ślązaki).
Wśród sprowadzonych tkaczy była rodzina Józefa Meissnera, która w 1829 r. zajęła, wystawiony przez Kopischa, dom nr 31 (później Zarzewska 167, nr hip. 991, obecnie Przybyszewskiego, teren pomiędzy jezdniami Śmigłego-Rydza). W 1833 r. Meissner wykupił dom za kwotę 1200 złp. Płatność była rozłożona na 10 rocznych rat, po 120 złp.
W latach późniejszych rodzina Meissnerów objęła również sąsiednie działki - 989, 990 i 992 (później Zarzewska 169, 171 i 165).
1891 - "O przejściu na Józefa Majznera prawa władania wieczno-czynszowymi nieruchomościami nr 33/989, 32/990, 31/991 w mieście Łodzi". [zobacz]
1897-99 "O przejściu praw władania czynszową nieruchomością nr 30/992 w mieście Łodzi na Józefa Majznera". [zobacz]
Syn Józefa i Barbary, z d. Hempel, Jan Meissner, młynarz, ożenił się w 1833 r. z Elżbietą Dietrich. Rodzina Dietrichów mieszkała również w domu wystawionym przez Kopischa, pod nr 8 (obecnie Przędzalniana 80-82). Wybrane dzieci Jana i Elżbiety:
♦ Emanuel - piekarz, ożenił się w 1861 r. z Anną Thoma. Córka Emanuela i Anny, Franciszka, poślubiła w 1888 r. Ludwika Teodora Preissa.
Jakub Rafał, syn Emanuela i Anny, ożenił się z Heleną Milker. Teść Jakuba Rafała, Antoni Ryszard Milker był bratem Aleksandra Milkera. Jakub Rafał rozpoczął karierę farbiarską na początku XX w. przy ulicy Leszno 50 (dz. Żeligowskiego 50). Pod koniec drugiej dekady XX w. wystawił farbiarnię przędzy wełnianej i bawełnianej przy Kilińskiego 243. Obok fabryki stanęła willa właściciela.
Józef, syn Emanuela i Anny, ożenił się w 1895 r. z Emmą Wimmer. Józef zmarł rok po ślubie. W 1898 r. Emma, wdowa po Józefie, poślubiła jego brata, Ludwika Reiholda Meissnera.
♦ Józef - młynarz, ożenił się w 1868 r. z Karoliną Riedel. Siostra Karoliny, Paulina Riedel, była żoną Engelberta Tischera.
Józef junior, syn Józefa i Karoliny, ożenił się w 1895 r. z Almą Pauliną Tischer, córką Engelberta.
Maksymilian Jakub, syn Józefa i Karoliny, ożenił się w 1928 r. ze Stefanią Anna Wimmer.
Główną postacią rodziny Meissnerów był Józef, mąż Karoliny Riedel.
► przynajmniej od lat 90-tych funkcjonowała cegielnia Józefa we wsi Dąbrowa (później Dąbrowska 30/32, obecnie teren pomiędzy ulicą Kraszewskiego i Podgórną). Druga cegielnia Józefa działała na Starym Rokiciu.
► w latach 1897-98 roku Józef wystawił okazałą kamienicę przy obecnej ulicy Kilińskiego 96-96a,
► w 1902 r. Józef wystawił trzypiętrowy młyn parowy przy obecnej ulicy Przybyszewskiego 92.
1902 - "O budowie przez Józefa Majznera w mieście Łodzi, przy ulicy Zarzewskiej, pod numerem 152/978 i 979, murowanego, trzypiętrowego młyna, kotłowni i maszynowni oraz stróżówki". [zobacz]
Młyn funkcjonował w latach 1903-10. W wielu źródłach archiwalnych adresem młyna była ulica Zarzewska 167, gdzie mieściła się "centrala" rodziny Meissnerów, miejsce ich pierwotnego osiedlenia (działka/dom nr 31).
Na początku drugiej dekady XX w. zmieniono profil działalności.
1914 - "O budowie przez Józefa Majznera murowanych: parterowych wiat, stołówki, kantoru, stajni, portierni, ustępów oraz parterowej wilkowni, a także plan zdjęty z natury murowanej, trzypiętrowej tkalni i przędzalni, na nieruchomości pod numerami 96-98 przy ulicy Zarzewskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Fabryka Meissnerów powstała na terenie rodzinnego Szlezyngu i zajmowała zachodnią część dawnych działek nr 14 i 15, rozciągających się od ulicy Przędzalnianej, do Granicznej (dz. Tatrzańskiej). Na początku lat 90-tych działki przeszły we władanie Józefa i Karoliny.
1891 - "O przejściu na Józefa i Karolinę Majzner prawa władania wieczno-czynszowymi nieruchomościami nr 14/978 i 15/979 w mieście Łodzi". [zobacz]
W latach międzywojennych fabrykę prowadzili synowie Józefa (Kazimierz, Bronisław, Józef i Maksymilian), pod szyldem "Bracia Meissner".
Główny budynek fabryki Meissnerów, w mocno zmienionej formie, zachował się do dzisiaj.
► w 1905 r. ukończono budowę kościoła św. Anny. Plac i materiały budowlane były darem Józefa.
► na początku drugiej dekady XX w. Józef i Karolina wystawili kamienicę przy Piotrkowskiej 273.
W zbliżonym czasie stanęła kamienica przy Piotrkowskiej 277, należąca do Reinholda Wimmera, brata Emmy voto Meissner i ojca Stefanii Anny voto Meissner.
Do wyjaśnienia pozostaje nieruchomość przy Piotrkowskiej 163, zakupiona przez Józefa Meissnera na początku drugiej dekady XX w.
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone