Skorupki

Piotrkowska

Tree

ulica Piotrkowska 107

ulica Piotrkowska 107 nr hip. 756

do 1850 r. nr 146

Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, zawartego w kwietniu 1832 r., Jan Gottlieb Job, niepiśmienny skrzypczarz, deklarował:

Przybywszy do miasta tutejszego, mianowicie z miasta obwodowego Piotrkowa, zamierzyłem ostatecznie tu osiąść z obowiązkiem utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki skrzypców składającej się z 2 warsztatów przy których 1 czeladnik użytym będzie.

Pan Jan zobowiązał się również do pobudowania w przeciągu najdalej lat 2 na obranym jako wyżej placu [plac nr 146, obecnie Piotrkowska 107] domu drewnianego gontami krytego 23 łokci* długości 18 szerokości i 5 łokci wysokości.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Jan Gottlieb Job urodził się w 1808 r. w kolonii Moritz pod Piotrkowem. Przynajmniej od drugiej połowy lat 20-tych XIX w. mieszkał już w Łodzi. W 1828 r. ożenił się z Krystyną Karoliną Hamm - zobacz poniżej rodzina Hamm.

W 1838 r., po śmierci Jana Gottlieba, Karolina poślubiła Kazimierza Neumanna.

Na froncie stał parterowy dom drewniany.

Karolina, secundo voto Neumann, pozostawała właścicielka przynajmniej do końca lat 60-tych.

Zobacz przedstawicieli rodziny Jana Gottlieba Job na Piotrkowska Tree.

Kolejny właściciel posesji przy Piotrkowskiej 107, Samuel Meier, wykupił w latach 70-tych XIX w. grunt działki.

1879 - "O wykupie bezterminowych czynszów przez Samuela Majera z gruntu nr 146/756 w mieście Łodzi". [zobacz]

Samuel Meier był prawdopodobnie synem Samuela Meiera seniora.

Wkrótce po wykupie gruntu nieruchomość przeszła w ręce Salomona Bahariera, który wystawił dwupiętrową kamienicę frontową. Obiekt powstał według projektu z 1881 r., autorstwa Edwarda Creutzburga (projekt fasady przedstawia drugie zdjęcie w galerii).

Pod koniec lat 80-tych nieruchomość należała do Majera Cylicha.

Cylich dobudował trzecie piętro kamienicy frontowej, według projektu Piotra Brukalskiego z 1895 r. (projekt fasady przedstawia trzecie zdjęcie w galerii).

Ok. 1897 r. nieruchomość przeszła w ręce małżeństwa Anieli i Henryka Sachs i pozostawała własnością rodziny Sachs przynajmniej do lat 20-tych XX w.

Nowi właściciele przebudowali elewację frontową, według projektu Dawida Lande z 1897 r. (projekt fasady przedstawia czwarte zdjęcie w galerii).

Obszarem aktywności Henryka Sachsa był przemysł chemiczny. W Częstochowie funkcjonowała fabryka wyrobów chemicznych.

1889 - "O budowie przez Henryka Sachsa murowanej, parterowej przybudówki przy fabryce wyrobów chemicznych przy szosie z Mirowa do Częstochowy pod numerem 896". [zobacz]

1893 - "O zatwierdzeniu planu budowy przez Henryka Sachsa w mieście Częstochowie [na nieruchomości] pod numerem 896 murowanej, parterowej dobudówki do istniejącej fabryki wyrobów chemicznych". [zobacz]

1903 - "Projekt instalacji oświetlenia elektrycznego fabryki wyrobów chemicznych Henryka Sachsa na rogu szosy Mirów – Częstochowa i szosy do Olsztyna w mieście Częstochowie w guberni piotrkowskiej". [zobacz]

Czy dr Józef Sachs (1869-1931), którego dom komisowo agenturowy funkcjonował przy Piotrkowskiej 107, to członek tej samej rodziny?

Dr Sachs, to ówcześnie znana i ceniona w Łodzi postać, członek wielu instytucji i stowarzyszeń, między innymi prezes Stowarzyszenia Właścicieli Przedsiębiorstw Chemicznych, oraz Stowarzyszenia Kupców m. Łodzi. Za zasługi na polu społecznym i oświatowym został pośmiertnie odznaczony, w 1931 r., Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a zarząd Stowarzyszenia Kupców m. Łodzi podjął uchwałę utworzenia biblioteki ekonomicznej jego imienia.

Pytanie dotyczące ewentualnego pokrewieństwa dr Józefa Sachsa i właściciela posesji przy Piotrkowskiej 107, Henryka Sachsa, nie jest jedyne. Nota prasowa z 1899 r. (MA) podaje, że ojcem dr Józefa Sachsa, był Jakób Sachs. Ta informacja (również branża chemiczna, jako jeden z obszarów działalności zawodowej) sugeruje związek z postaciami tworzącymi historię posesji przy Piotrkowskiej 44 i Piotrkowskiej 151.

* * *

We wrześniu 1899 r. Aleksander Roszkowski otworzył przy Piotrkowskiej 107 filię swojej cukierni (MA). Na początku 1902 r. filia została przeniesiona na Piotrkowską 103.

Pod tym adresem działał sklep warszawskiej firmy „Ludwik Spiess i Syn” (MA).

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Piotrkowska 107 - zdjęcia współczesne

Archiwalne dokumenty budowlane:

1895 – „O zatwierdzeniu projektu na nadbudowę przez Majera Cylicha murowanych, trzypiętrowych oficyn nad istniejącym murowanycm, dwupiętrowym domem pod numerem 107/756 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

1897 – „Projekt remontu kapitalnego z poszerzeniem otworów [okien i drzwi] parteru fasady frontowej, podwyższenie trzeciego piętra i nadbudowa poddaszy nad dwoma trzypiętrowych oficynami, na nieruchomości Henryka Sachsa pod numerem 756/107 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

S. Sterling Dom agenturowo-komisowy
I. Tempelhoff Pracownia ubiorów męzkich
„Wiśniewska” Łódzka filia warszawskiej pracowni gorsetów
Rudolf Stern Cukiernia
Aleksander Roszkowski Cukiernia
Józef Wofen Fabryka wyrobów kamgarnowych i wełnianych
J. Wiesel Dom handlowo-komisowy
A. Leutner i S-ka w Rydze Skład fabryczny rowerów
Józef Wofsy Fabryka wyrobów kamgarnowych i wełnianych
M. L. Brisk Fabryka wyrobów pluszowych
M. Rosenblum Skład obrazów, widokówek i maszyn do pisania
Wł. Kaczmarek Księgarnia
L. B. Kruglański Skład fabryczny
Dr Józef Sachs Dom agenturowo-komisowy
Warszawskie Tow. Akc. Handlu Towarami Aptecznymi (daw. Ludwik Spiess i Syn) Filia w Łodzi
St. Koziorowski Skład artykułów elektrotechnicznych
S. Lenkiński Krawiec męski
H. Warszawski Skład metali i żelaza
„Płomień” Fabryka wyrobów jedwabnych i półjedwabnych
Spółka. Handl. Tech. „Wenta” Artykuły młynarskie i tartaczne
A. Epsztajn Wytwórnia deseni tkackich i kart żakardowych

rodzina Hamm

Zobacz przedstawicieli rodziny Hamm na Piotrkowska Tree.

Krystian Gottfryd Hamm, fabrykant skrzypców, przybył na ziemie polskie ze wsi Neukirchen w Saksonii. Stosownie do protokołu deklaracyjnego, spisanego w kwietniu 1825 r., Hamm objął plac nr 102 na Nowym Mieście (dz. Nowomiejska 8).

Pierwszą żoną Krystiana Gottfryda była Krystyna Anna z d. Jacobi. Wybrane dzieci Krystiana Gottfryda i Krystyny Anny:

Krystian Henryk, ur. ok. 1808 Neukirchen Saksonia, zm. 1838, również skrzypczarz, żona Joanna Rozalia Łubińska ślub 1829. Drugim mężem Joanny Rozalii został Jakub Kamiński - zobacz rodziny Lipińskich i Kamińskich,
Krystyna Karolina, ur. ok. 1802 Neukirchen Saksonia, pierwszy mąż Jan Gottlieb Job (ur. ok. 1808, zm. 1835) ślub 1828, drugi mąż Kazimierz Neumann (ur. ok. 1798) ślub 1838,
Krystyna Zofia, ur. ok. 1806 Neukirchen Saksonia, mąż Jan Gottfryd Hoffmann (ur. ok. 1802) ślub 1825,
Krystyna Wilhelmina, ur. ok. 1812 Neukirchen Saksonia, mąż Antoni Fischer (ur. ok. 1809) ślub 1833.

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Tymienieckiego

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

30 marca 2015

Piotrkowska_107

piotrkowska-nr.pl

Czerwona