Skorupki

ulica Piotrkowska 51

ulica Piotrkowska 51 nr hip. 784

do 1850 r. nr 118

Stosownie do protokołu deklaracyjnego, podpisanego w kwietniu 1832 r., plac nr 118 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 51) objął szewc przybyły z Rogoźna, Gottlieb Worm (Wurm).

W drugiej połowie lat 30-tych nieruchomość, ze stojącym na froncie parterowym drewniakiem, zamieszkiwał Jan Streich, aptekarz z Prus. Janowi towarzyszyła żona Anna Elżbieta z d. Peugel (ur. ok. 1788, zm. 1856 w Łodzi akt 382)  i dzieci:

• Anna Marianna, ur. ok. 1806 w Uniejowie,
• Henrietta Eleonora Florentyna, ur. ok. 1809 w Kole,
• Amalia Joanna Szarlotta, ur. ok. 1813 w Kole, mąż Jan Jesse (ślub 1838 w Łodzi akt 11),
• Ferdynand Teodor Wolfgang, ur. ok. 1815 w Kole, żona Krystyna Rozalia Friedrich (ślub 1840 w Łodzi akt 63),
• Wilhelmina Albertyna, ur. ok. 1818 w Kole, mąż Gottfryd Schulz (ślub 1839 w Łodzi akt 22),
• Augusta Albertyna, ur. ok. 1827 w Dąbiu, mąż Gottlieb Kühn (ślub 1847 w Łodzi akt 3).

Przed przybyciem do Łodzi Jan Streich praktykował w Uniejowie, Kole i Dąbiu.

Czy historia łódzkiego aptekarstwa odnotowuje osobę Jana Streicha? Być może zabrakło czasu dla otworzenia apteki w Łodzi. Jan Streich zmarł przed rokiem 1839.

Zobacz przedstawicieli rodziny Jana Streicha na Piotrkowska Tree.

Zobacz poniżej początki łódzkiego aptekarstwa.

W połowie lat 40-tych XIX w. nieruchomość przy Piotrkowskiej 51 należała do Marianny Rezich.

Na mocy kontraktu z sierpnia 1846 r. Rezich sprzedała nieruchomość majstrowi piekarskiemu, Marcinowi Karres.

W 1859 r., po śmierci Marcina Karres (zm. 1857 akt 235), nieruchomość kupili, w drodze publicznej licytacji, małżonkowie Anna Maria (z d. Karres) i Robert Mühler (ślub 1851 akt 87).

Zobacz przedstawicieli rodziny Karres na Piotrkowska Tree.

W krótkim czasie małżonkowie Mühler sprzedali nieruchomość Traugottowi Ernestowi Halang (zobacz rodzina Halang), który w tym czasie był już właścicielem sąsiedniej posesji przy Piotrkowskiej 49.

W 1864 r. Halang sprzedał nieruchomość Franciszkowi Hiller. W 1873 r., w miejscu frontowego drewniaka, Hiller wzniósł dwupiętrową kamienicę.

Od 1867 r. do Hillera należała również sąsiednia posesja, przy Piotrkowskiej 53. W połowie lat 70-tych Hiller wykupił grunt obu działek.

1875-1876 - "O wykupie czynszów przez Franciszka Hillera z placu nr 119/783, 118/784 w mieście Łodzi". [zobacz]

Z małżeństwa Franciszka Hillera i Amalii Goltz przyszła na świat córka Amalia (ur. 1860 akt 671), która w 1878 r. (akt 269) poślubiła Fryderyka Emde.

Zobacz przedstawicieli rodziny Franciszka Hillera na Piotrkowska Tree.

Na przełomie lat 80-tych i 90-tych XIX w. nieruchomość kupiło Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznańskiego, które w krótkim czasie przebudowało gruntownie budynek frontowy. Mieścił się tutaj skład fabryczny przedsiębiorstwa na Ogrodowej.

Księga inwentarzowa i właściciele nieruchomości w latach 1930-1936 (zbiory Archiwum Państwowego w Łodzi) - zobacz

* * *

Na początku XX w. przeniósł się pod ten adres znany łódzki skład fortepianów, melodyków i nut „Gebethner i Wolff”. W tym czasie firma zrezygnowała z przedstawicielstwa fabryki pianin Blüthnera z Lipska i funkcjonowała jako księgarnia i skład nut.

W okresie międzywojennym działało tutaj biuro i skład fabryki firanek, obrusów i brokatów Izydora Pantyla i Symsi Pytowskiego. Zakłady założone w 1923 r. na ulicy Łomżyńskiej 8/10 zatrudniały 100 robotników. W 1926 r. firmę Pantyla i Pytowskiego nagrodzono medalem na wystawie przemysłowej w Rzymie.

Pod tym adresem mieścił się skład firmy „Emde i S-ka” - zobacz rodzina Emde.

Na Piotrkowskiej 51 funkcjonowało biuro i skład fabryczny przedsiębiorstwa Salomona Gajzenberga.

W 1925 r. Salomon Gajzenberg przejął obiekty fabryczne na ulicy Zagajnikowej 29 (dz. Kopcińskiego 29). Uruchomił tam produkcję materiałów bawełnianych i wigoniowych. W latach 30-tych XX w. Gajzenberg zatrudniał 120 robotników na 58 warsztatach.

Fabryka na Zagajnikowej 29 została zbudowana w 1913 r. przez W. Bierzyńskiego, który wystawił tkalnię, przędzalnię i szarparnię.

Dokumenty archiwalne:

1888 – „O budowie przez Amelię Hiller murowanej, dwupiętrowej oficyny na nieruchomości pod numerem 784 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

1891 – „Projekt nadbudowy przez Izraela Kalmana Poznańskiego trzeciego nad istniejącym dwupiętrowym, podpiwniczonym domem mieszkalnym, a także budowy oficyn mieszkalnych: trzypiętrowej, podpiwniczonej i dwupiętrowej, podpiwniczonej z poddaszem oraz murowanych, piętrowych budynków gospodarczych na nieruchomości pod numerem 784 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• „Gracioza” Magazyn mód
• M. A. Szpiro i S-ka Fabryka kortu i wyrobów kamgarnowych
• Jakób Nelken i S-ka Fabryka wyrobów wełnianych i kamgarnowych
• Tow. Akc. Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznański Skład fabryczny
• Emde i S-ka Skład fabryczny
• Geisler i Głogowski Fabryka wyrobów podszewkowych
• Adolf Schmidt (daw. Emde i S-ka) Skład fabryczny
• S. O. Jabłoński i S-ka Skład fabryczny
• H. Faust Skład fabryki wyrobów wełnianych w Pabianicach
• A. Bromberg Skład futer
• B-cia Kleccy Fabryka wyrobów wełnianych
• Pantyl i Pytowski Skład fabryki firanek, obrusów i brokatów
• Willinger i Lipszyc Dom Ekspedycyjny „Ekspres”
• Jakób Paperno Sprzedaż towarów jedwabnych, manufaktury
• „Merino” Tow. Udziałowe Przemysłu Wełnianego Skład i kantor fabryczny
• Berenstein, Zonis i S-ka Hurtowa sprzedaż towarów bawełnianych
• Irena Maison Pracownia sukien
• S. Gajzenberg Biuro i skład fabryczny
• B-cia Lewkowicz Wyroby włókiennicze
• D. Lipszyc Biuro transportowe „Ruch”

początki łódzkiego aptekarstwa

W latach 30-tych funkcjonowała w Łodzi tylko jedna apteka, mieszcząca się w murowanym domu Antoniego Bittdorfa, przy ówczesnym Nowym Rynku 2 (od 1850 r. Nowy Rynek 7, obecnie pl. Wolności 7). Pierwsza apteka miała kilku właścicieli:

• uruchomiona w 1829 r. przez Karola Ketschona,
• od 1834 r. własność Stanisława Kamińskiego,
• od 1840 r. własność Gottlieba Zimmermanna.

Zimmermann zlikwidował aptekę w domu Bittdorfa i przeniósł ją do własnego budynku, przy ówczesnym Nowym Rynku 7 (od 1850 r. Nowy Rynek 2, obecnie pl. Wolności 2). Kolejni właściciele apteki Zimmermanna przy obecnym pl. Wolności 2:

• od 1843 własność Antoniego Filatyna,
• od 1845 własność Emila Trotza,
• od 1850 własność Maksymiliana Leinwebera,

Postać Leinwebera przybliża Anna Rynkowska:

W 1850 r. [apteka] przeszła w ręce Maksymiliana Leinwebera, absolwenta Uniwersytetu Berlińskiego i Akademii Medyko-Chirurgicznej w Petersburgu. Leinweber był osobą zasłużoną i popularną w Łodzi. Pracował w administracji szpitala św. Aleksandra jako członek Rady Szczegółowej Opiekuńczej, wykładał nauki przyrodnicze w powiatowej szkole realnej i w 1861 r. został wybrany do Rady Miejskiej. Po jego śmierci (1885) aptekę prowadził syn - Kazimierz.

Zobacz przedstawicieli rodziny Leinweber na Piotrkowska Tree.

Druga apteka, otworzona w 1841 r. przy Piotrkowskiej 168, należała do Wincentego Orłowskiego.

Kilka słów o otwarciu drugiej apteki od Anny Rynkowskiej:

Druga apteka została założona w 1841 r. w osadzie tkaczy, przez Wincentego Orłowskiego, aptekarza z Kłodawy. Przeciwko jego inicjatywie wystąpił Zimmerman, który obawiał się utraty klienteli z przemysłowych kolonii Łodzi i z podłódzkiej okolicy, obfitującej w dwory szlacheckie. W podaniu do burmistrza Traegera pisał, że gdyby Orłowski "pozostał w domu Kobera [Piotrkowska 168], wówczas całą miejską praktykę mi zabierze. Cóż wówczas ze mną nastąpi i z całą mą liczną familią? Oto co [...] tłumoczek pod pachę i kij w rękę". Protesty Zimmermana nie znalazły uznania władz miejskich.

Aptekę Orłowskiego przejął Ignacy Kieszczyński, który ok. 1849 r. przeniósł ją na Piotrkowską 98.

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Tymienieckiego

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone

Czerwona