ulica Piotrkowska 13
ulica Piotrkowska 13 nr hip. 277
do 1850 r. nr 133
Zgodnie z Protokołem Deklaracyjnym, podpisanym we wrześniu 1825 r., plac nr 133 przy ulicy Piotrkowskiej objął Gottfryd Fraind.
W 1827 r. Fraind wystawił na froncie dom drewniany 2-familijny.
W latach 30-tych nieruchomość należała do Bernarda Heynemanna.
Kontraktem z 1 lipca 1839 r. Heinemann sprzedał nieruchomość Fryderyce Burg (z d. Hirsekorn, primo voto Jansch), wdowie po szynkarzu Auguście Burg. Niespełna dwa miesiące później, 29 sierpnia, 33 letnia Fryderyka poślubiła (akt 67) 25 letniego farbiarza, Jana Petera (ur. ok. 1814 - zm. 1874 akt 37).
W 1839 r. na froncie stał parterowy dom drewniany mieszkalny pod dachówką, mający długości łokci* 30, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Nietrudno zgadnąć jaką profesją zajęli się małżonkowie Peter. Pod fachowym okiem Fryderyki funkcjonował przy Piotrkowskiej 13 szynk i sklep z towarami korzennymi, śledziami i mydłem.
Przynajmniej od pierwszej połowy lat 50-tych do Petera należała również sąsiednia posesja, przy Piotrkowskiej 15.
W kwietniu 1861 r. pod szynkiem Petera zgromadził się tłum "niszczycieli maszyn", który pomaszerował na Stare Miasto w celu zniszczenia mechanicznej przędzalni Abrama Prussaka.
Fabrykant Henryk Vorwerk, właściciel ręcznej fabryki wełnianej przy Piotrkowskiej 11, tak zeznawał:
Przy domu Petera, gdzie się tłumy czeladzi zbierały, i tam prowadził [jeden z "burzycieli"] słowo podburzające przeciwko niesłuszności utrzymywania warsztatów mechanicznych.
Według zeznania policjanta, inny z główniejszych przywódców przed Vorwerkiem zbierając tłumy, wyśpiewywał, że jest król Herod i na czele rozjuszonej tłuszczy udał się na Stare Miasto z zamiarem zniszczenia fabryki Prussaka.
Jednopiętrowy dom narożny stanął w 1862 r., według projektu Jana Karola Mertschinga.
W podaniu do Magistratu, w marcu 1862 r., Peter pisał:
Życzeniem mojem jest na placu wieczysto czynszowym pod Nº 277 przy ulicy Piotrkowskiej i Południowej narożnie położonym, wystawić dom mieszkalny massiv murowany o jednym piętrze, długi stóp* 65, szeroki stóp 46, wysoki stóp 30 z frontu, z boku zaś długi stóp 120, dachówką kryty, z kominami murowanemi.
* - 1 stopa = 0,3048 m
Żona Jana Petera, Fryderyka (z domu Hirsekorn), zmarła w marcu 1867 r., o czym informuje nekrolog zamieszczony w Lodzer Zeitung (MA).
Narożna posesja pozostawała własnością rodziny Peter przynajmniej do lat 20-tych XX w. Taryfy domów z lat 1888-1920 wymieniają Gustawa Petera, później żonę Gustawa, Annę Marię Peter i sukcesorów Gustawa Petera.
Rodzina Peter pochodziła z Chodzieży, leżącej ówcześnie w Wielkim Księstwie Poznańskim. Rodzice Jana, Samuel i Elżbieta z d. Jahnik, postrzygacze, osiedlili się w podłódzkim Konstantynowie.
Młodszy brat Jana, Wilhelm Peter, ożenił się w 1843 r. z Ewą Rozalią Ristok.
Żoną syna Jana, Gustawa Petera, była Anna Maria Nestler - zobacz rodzina Nestler.
Zobacz przedstawicieli rodziny Peter na Piotrkowska Tree.
* * *
W planach utworzenia w Łodzi Instytutu Politechnicznego, jakie podjęto po upadku powstania styczniowego, rozważano czasowe urządzenie pomieszczeń Instytutu na nieruchomości Petera.
Pod koniec 1868 r. A. Milsch otworzył pod tym adresem księgarnię (zobacz reklamy prasowe). To ciekawe. Dotychczas nie natknąłem się na postać A. Milscha w obszarze łódzkiego rynku księgarskiego lat 60-tych XIX w.
W latach 80 i 90-tych XIX w. działała pod tym adresem księgarnia, skład nut i materiałów piśmiennych Juliusza Arndta - zobacz rodzina Arndt.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Ogłoszenia prasowe:
- A. Milsch księgarnia
- Ludwik Henig Skład wyrobów galanteryjnych, platerowanych i bronzowych
- Juliusz Arndt Księgarnia, skład nut i materiałów piśmiennych
- H. Milbitz Księgarnia, skład nut i materiałów piśmiennych
- E. W. Kijas Herbata, kawa, cukier, samowary, towary chińskie
- M. R. Hauk Herbata, kawa, cukier, samowary
- Knie, Falk i S-ka Sprzedaż biletów okrętowych
- M. N. Wischniak Skład jedwabiu
- B. Wesołowski Cukiernia Ziemiańska
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone