piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone
Próchnika
Więckowskiego
Zielona
6 Sierpnia
Andrzeja
Zamenhofa
Mickiewicza
Żwirki
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Brzeźna
Rewolucji 1905
Jaracza
Narutowicza
Traugutta
Moniuszki
Tuwima
Nawrot
Roosevelta
Piłsudskiego
Wigury
W 1827 r. na działce nr 56 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 162), w nowo utworzonej osadzie rękodzielniczej Łódka, był zameldowany formierz z Saksonii Daniel ILL (zobacz poniżej). Razem z Danielem zameldowano jego córkę Augustę i brata George.
W niedługim czasie George powrócił do Saksonii i prawdopodobnie zabrał ze sobą córkę Daniela.
W latach 30-tych nieruchomość należała do tkacza przybyłego z Czech, Jana Gottlieba Kristofa (ur. 1782).
Przynajmniej od końca lat 40-tych posesja była w rękach Fryderyka Queitscha (ur. 1808).
W 1839 r. Fryderyk poślubił (akt 61) Krystynę Karolinę Heinrich, primo voto Bahr.
Po śmierci Fryderyka (zm. 1853 akt 160) posesja należała przez kilkanaście lat do wdowy, Krystyny Karoliny.
Dokumenty związane z wykupem czynszów wymieniają w następnych latach Roberta Dems i Jerzego Mes.
1873-1874 - "O wykupie czynszów przez Roberta Demsa z gruntu nr 559 w mieście Łodzi". [zobacz]
1880-1880 - "O wykupie czynszów przez Jerzego Mesa z gruntu nr 559 w mieście Łodzi". [zobacz]
Taryfa domów z 1888 r. podaje, jako właścicieli posesji, nazwiska Biedermann i Sieber. Należy przypuszczać, że chodziło o Franciszka Siebera, ówczesnego właściciela sąsiedniej posesji przy Piotrkowskiej 164, oraz jego zięcia, Pawła Biedermanna, brata przemysłowca Roberta Biedermanna.
W latach 90-tych XIX w. nieruchomość należała do Dawida Leibowicza.
Taryfy domów z lat 1900-1920 wymieniają jako właściciela Szlamę Frankenberga.
Na początku XX w. wystawiono pierwsze piętrowe obiekty murowane od strony ulicy Głównej.
W 1937 r. ukończono budowę kamienicy narożnej.
Archiwalne dokumenty budowlane:
1903 – „O budowie przez Szlamę Frankenberga murowanego, piętrowego domu frontowego i podobnej oficyny pod numerem 162/559 na rogu ulic Piotrkowskiej i Głównej w mieście Łodzi”.[zobacz]
1903 - "O dobudowie przez Szlamę Frankenberga murowanych, parterowych sklepów, budowie murowanego, parterowego budynku gospodarczego, a także dobudowie do drewnianego, parterowego domu murowanego, parterowego sklepu pod numerem 162/559 na rogu ulic Piotrkowskiej i Głównej w mieście Łodzi". [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
Daniel ILL
W grudniu 1825 r., w warszawskiej komisji wojewódzkiej, Daniel ILL, formierz przybyły z Groschönau w Saksonji, podał do protokołu:
. . . od sześciu blizko miesięcy opuściłem Saksonję i upatrywałem w kraju Polskim sposobnego miejsca . . . osiadłszy w mieście Łodzi . . . dokąd już moje warsztaty i czeladź w znacznej mierze sprowadziłem . . . zamierzam udać się do Saksonji dla sprowadzenia żony, dzieci i reszty majątku, mając zarazem nadzieję, że krewni i przyjaciele moi, za przykładem tym idąc, do kraju Polskiego sprowadzą się. Tkactwo rozmaitych wyrobów bawełnianych, drukowanie onych i wszelka apretura były moim w Saksonji zatrudnienie . . . chcę urządzić w Łodzi drukarnię tkanek, będąc w stanie przysposobić sam wszystkie formy i znając się na użyciu stosownych kolorów. Obok tego najmniej 20 do 30 warsztatów własnych i czeladzią moją osadzonych w ciągłym ruchu utrzymywać zamierzam, na których wedle pokupu wyrabiać będą prócz cienkich perkalików, piki, zaknoty, rozmaite tkanki hiprowane i. t. p. tudzież manszestry strzyżone lub gładkie, w czem wszystkiem własną posiadam rzeczy znajomość . . .
Nowo powstające posiadło bielnikowe przy ulicy Emilii (dz. Tymienieckiego), budowane kosztem rządu w latach 1824-26, które od 1824 r. użytkował Karol Gottfried May, zostało mu ostatecznie odebrane (zajęte) w maju 1826 r. Już od marca tego samego roku nowym właścicielem posiadła, ze wszystkimi budynkami i urządzeniami, został Daniel ILL. Kariera Daniela nie trwała długo. W reakcji na ciągłe skargi płynące do Magistratu, w lipcu 1827 r. burmistrz Łodzi tak pisał do komisarza obwodowego:
Pan ILL bowiem, nie tylko że sam nieustannie z domu do Warszawy oddalając się zostawia zakład pomieniony bez najmniejszego dozoru, lecz nawet tenże, jak twierdzą wszyscy z zagranicy onego znający, nie mając nigdy w praktyce podobnego zakładu, sam na apreturowaniu wyrobów tak lnianych jak i bawełnianych nie zna się, nie trzymając także biegłego w tejże sztuce majstra, ani potrzebnej do takiego zakładu liczby pomocników, jedynie tylko rząd na zawód, a poszczególnych Interesantów, jakiemi są fabrykanci miejscowi i obywatele z okolic przybywający na znaczne straty wystawia.
W styczniu 1828 r. władze odebrały ILLowi posiadło bielnikowe i przekazały je Tytusowi Kopischowi.
Jakie były dalsze losy zawodowe Pana Daniela? Po odebraniu bielnika wynajął ponoć dom Antoniego Bittdorfa przy Nowym Rynku 2 (dz. pl. Wolności 7), gdzie zamierzał rozpocząć nową działalność. Trudno powiedzieć jak się udało nowe rozdanie, ale w drugiej połowie lat 30-tych Daniel ILL z rodziną był zameldowany w swoim dawnym zakładzie bielnikowym, należącym do jego następcy, Tytusa Kopischa.
A jak układało się życie prywatne Daniela ILLa? Jak przytoczyłem powyżej, w 1825 r. ILL zadeklarował wprawdzie sprowadzenie z Saksonii żony i dzieci, ale życie napisało inny scenariusz. Daniel ILL związał się w Łodzi z Amalią Simon, wdową po Janie Trillhoss, zmarłym przed 1828 r. Z tego nieformalnego związku przyszły na świat dzieci: Luiza (ur. 1832), Edward (ur. 1833) i Maria (ur. 1835). Dopiero w połowie lat 30-tych ILL otrzymał rozwód i w 1836 r. zawarł formalny związek z Amalią (akt 23). Po ślubie urodziły się jeszcze Henrietta (ur. 1837) i Katarzyna Amalia (ur. 1840).
Daniel ILL zmarł w Łodzi w 1842 r. (akt 208), w wieku 49 lat. Rok później zmarła jego żona Amalia (akt 7).