ulica Piotrkowska 98

ulica Piotrkowska 98 nr hip. 525

do 1850 r. nr 91

Stosownie do Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w marcu 1832 r., plac przy Piotrkowskiej 91 (dz. Piotrkowska 98) objął tkacz przybyły z Saksonii, Jan Gottlieb Wüstmann.

Właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki płuciennej, składającej się z 3 warsztatów tkackich, przy której 3 czeladzi użytych będzie, oraz do wystawienia domu drewnianego pod dachówką 30 łokci* długości, 18 szerokości i 4 łokcie wysokości.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Wüstman dotrzymał przyrzeczenia i zbudował narożny dom drewniany, chociaż późniejsze dokumenty archiwalne mówią o nieco mniejszym obiekcie, długości 28 łokci i szerokości 16 łokci.

Praca na warsztatach tkackich nie przynosiła widać spodziewanych korzyści i Jan Gottlieb otworzył szynk, ówcześnie drugi w osadzie tkackiej - od 1827 r. funkcjonował już szynk  przy Piotrkowskiej 45, należący do Wentzela Bartoscha.

Przed objęciem placu przy Piotrkowskiej 98, Jan Gottlieb Wüstmann z rodziną był zameldowany w drewnianym domu rządowym przy Piotrkowskiej 6 (obecnie południowa połowa terenu Piotrkowskiej 258/260). Córka Jana Gottlieba, Krystyna Wüstmann, poślubiła w 1927 r. Jana Gottfryda Fritsche.

Zgodnie z dokumentami, z 1834 r., Wüstman sprzedał nieruchomość, w kwietniu 1833 r., szewcowi Janowi Weger. 

Weger nie cieszył się długo własnością. Zmarł na Rokiciu w 1839 r.

Informacje zawarte w dokumentach z 1834 r. nie pokrywają się z umową spisaną w Magistracie, w marcu 1842 r., na mocy której Wüstmann sprzedał nieruchomość Gottfrydowi Koch. Do wyjaśnienia.

Na podstawie kontraktu spisanego w czerwcu 1845 r. nieruchomość kupił lekarz, August Potempa.

Pan August pobudował dom frontowy massiv murowany i zabudowania. Nowy obiekt narożny, pod dachówką, miał długości łokci 30, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.

Anna Rynkowska, w książce "Ulica Piotrkowska", tak opisuje dom Potempy:

Na Piotrkowską wychodziło 5 okien. Wewnątrz znajdowało się 5 izb i pomieszczenie sklepowe (apteka), a na poddaszu 2 izby, każda o dwóch oknach.

August Potempa (ur. 1808, zm. 1848 akt 72) przybył do Łodzi, z rodzicami i rodzeństwem, w 1825 r. Był bratem Wilhelma Potempy i synem Antoniego Wilhelma Potempy, drukarza tkanin z Wrocławia.

W 1833 r., po zakończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Charkowskim, powrócił do Łodzi. Pod koniec lat 30-tych pełnił funkcję chirurga miejskiego, a w 1846 r. został pierwszym ordynatorem miejskiego szpitala św. Aleksandra, otwartego 1 stycznia 1846 r. na Rynku Fabrycznym (teren obecnego Wyższego Seminarium Duchownego przy ulicy St. Kostki 14). Więcej informacji o powstaniu pierwszego łódzkiego szpitala prezentuje fragment książki Anny Rynkowskiej "Ulica Piotrkowska" - zobacz.

Po śmierci Potempy (zmarł jako kawaler) nieruchomość przy Piotrkowskiej 98 przeszła w ręce jego siostry, Amalii i jej męża, Adolfa Gritschke.

W latach 70-tych posesja przy Piotrkowskiej 98 była w rękach Karola Zinser, który wykupił część gruntu działki.

1874-1876 - "Wykup czynszów części własności nr 91/525 przez Karola Zinsera". [zobacz]

Taryfa domów z 1888 r. wymienia nadal Karola Zinser jako właściciela.

W latach 90-tych i na początku XX w. nieruchomość należała do Maurycego Glücksmanna.

W 1892 r., w domu Glücksmana, otworzył sklep konfekcyjny Emil Schmechel (zobacz poniżej). W podwórzu funkcjonowała pracownia krawiecka Schmechela. Odzieżowy interes Pana Emila dobrze się rozwijał. Na początku XX w. działała w Warszawie, przy Marszałkowskiej 130, filia łódzkiego magazynu.

W czerwcu 1907 r. miało miejsce tragiczne wydarzenie (MA). Do sklepu przy Piotrkowskiej 98 weszło dwóch mężczyzn, z których jeden oddał strzały z rewolweru w kierunku Emila Schmechela i jego wieloletniego buchaltera, Juliusza Rosnera. Na skutek odniesionych ran, Schmechel zmarł kilka godzin później. Rosner został lekko ranny.

Śmierć założyciela nie przerwała funkcjonowania firmy. Kierownictwo przeszło w ręce wdowy Emmy, młodszego brata Hugo Schmechela, oraz dotychczasowego buchaltera Juliusza Rosnera (MA).

Finał śledztwa dotyczącego zabójstwa Emila Schmechela miał miejsce kilka lat później, w 1912 r. (MA).

Okazały, narożny dom konfekcyjny firmy "Emil Schmechel", u zbiegu Piotrkowskiej i Przejazd (dz. Tuwima), wystawiono według projektu Leona Lubotynowicza z 1911 r. Dwa lata wcześniej, w październiku 1909 r. (MA), Hugo Schmechel i Juliusz Rosner, pod szyldem "Schmechel i Rosner", otworzyli nieopodal, przy Piotrkowskiej 100 (dz. Piotrkowska 100a), drugi sklep konfekcyjny.

Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal Emmę Ullrich (primo voto Schmechel) jako właścicielkę nieruchomości przy Piotrkowskiej 98.

W 1927 r. spółka "Schmechel-Rosner" została rozwiązana, a sklepy przy Piotrkowskiej 98 i 100a przeszły w ręce Juliusza Roznera (MA).

W pierwszym kwartale 1928 r. Rozner zlikwidował sklep przy Piotrkowskiej 100a i otworzył filię przy Piotrkowskiej 160.

Dom konfekcyjny Roznera przy Piotrkowskiej 98 został zlikwidowany w 1934 r. (MA). Lokal przejęła firma "Whoole-Worth" (MA).

Archiwalne dokumenty budowlane:

1898 - "O budowie przez Maurycego Gliksamana w mieście Łodzi przy ulicy Piotrkowskiej pod numerem 525 trzech okien". [zobacz]

1903 - „O przeróbce przez Maurycego Gliksmana siedmiu okien i trojga drzwi na okna wystawowe, na parterze murowanego, parterowego domu pod numerem 98/525 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

1906 - „Projekt dobudowy parterowej oficyny - pracowni krawieckiej na nieruchomości Maurycego Gliksmana pod No 98, 2/525 na rogu ulic Piotrkowskiej i Przejazd, przez najemcę Emila Szmechela". [zobacz]

1911 - "Projekt nadbudowy pierwszego piętra z mansardami na murowanym, parterowym sklepie z ubraniami, budowy takiej samej dobudówki i jednopiętrowego sklepu na nieruchomości Ulrich pod numerami 98, 2/525 na rogu ulic Piotrkowskiej i Przejazd w mieście Łodzi". [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• Rud. Otto Klepzig Pracownia szyldów
• Karol A. Zeuschner Skład wędlin
• Emil Szmechel Magazyn ubrań, dom towarowy
• Kosel i S-ka Skład farb, pokostu i lakierów
• Juliusz Wermiński Skład fabryki luster
• H. L. Brauner Skład papieru i materiałów piśmiennych
• A. Szeląg Magazyn obuwia
• Werner Damski salon fryzjerski
• Łucja Nippe Perfumeria
• Zofia Siemiątkowska Gabinet kosmetyczny „Piękna Pani”

rodzina Schmechel

Zobacz przedstawicieli rodziny Schmechel na Piotrkowska Tree.

Jan Daniel Schmechel (syn Jana, folusznika i Wilhelminy Streich), majster tkacki, urodził się w 1841 r. we wsi Kały, w powiecie zgierskim (akt 50). W 1864 r., w Zgierzu, poślubił Emilię Bertę Knaack (akt 46).

Ze związku Jana Daniela i Emilii Berty przyszedł na świat, w 1871 r., również w Zgierzu, Emil (metrykalnie Emil Karol) Schmechel (akt 213).

Młodszym bratem Emila był Hugo (metrykalnie Alfred Hugo) Schmechel (ur. 1881 akt 61).

W 1893 r. Emil poślubił Emmę Holzschuher (akt 201), córkę Henryka Holzschuher jr.

Emil Schmechel zmarł następnego dnia po zamachu, 29 czerwca 1907 r. (akt 296).

Po śmierci męża Emma wyszła powtórnie za mąż, za Ryszarda Ullricha (ślub 1910), syna Dominika i Matyldy Emilii Aurich.

MA (materiały archiwalne) - zobacz

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone