Skorupki

Piotrkowska

Tree

 

ulica Piotrkowska 160

ulica Piotrkowska 160 nr hip. 558

do 1850 r. nr 57

 

 

Do lat 50-tych XIX w. nieruchomość przy Piotrkowskiej 160 kończyła się na ulicy Dzikiej (dz. Sienkiewicza). Tyły posesji zajmował ogród.

W 1851 r., na terenie ogrodów przynależnych posesjom przy Piotrkowskiej 158 i 160, wydzielono 6 nowych placów budowlanych przy ulicy Głównej, o nr hip. 1289-1288-1287-1286-1285-1284, później Główna 10-12-14-16-18-20 (obecnie zabudowania nie istnieją).

 

Księgi ludności stałej z lat 1827-30/31, w części dotyczącej osady rękodzielniczej Łódka, wymieniają pod ówczesnym nr 58* (dz. Piotrkowska 160) kilkadziesiąt osób. Wśród wymienionych rodzin kilka zasługuje na szczególną uwagę.

  • Krystian Fryderyk Wendisch z żoną Julianną (z domu Seeliger),
  • Tytus Kopisch z żoną Emilią, dwiema córkami, Marią i Fani, oraz synem Aleksandrem,
  • Ludwik Geyer z rodzicami, Adamem Krzysztofem i Zofią Szarlottą,
  • Ferdynand Seeliger (brat Julianny voto Wendisch) z żoną Augustą [Julią] i córką Marią.

► Krystian Fryderyk Wendisch - właściciel przędzalni mechanicznej (napędzanej wodą Jasienia), wystawionej w 1827 r. na Księżym Młynie, ówcześnie największego obiektu fabrycznego w Łodzi.

► Ferdynand Seeliger - początkowo mechanik w fabryce Wendischa, prywatnie szwagier Wendischa. W latach 40-tych Seeliger otworzył własną fabrykę przy Piotrkowskiej 184.

► Tytus Kopisch - od 1828 r. właściciel posiadła bielnikowego przy ulicy Emilii (dz. Tymienieckiego 5).

► Ludwik Geyer - zwany ojcem Łodzi przemysłowej, właściciel pierwszej w Łodzi fabryki napędzanej mocą pary, zbudowanej w latach 1835-37 przy Piotrkowskiej 282. Rocznik Łódzki z 1933 r. prezentuje obszerną publikację Mieczysława Komara "Powstanie i rozwój zakładów przemysłowych Ludwika Geyera" - zobacz.

Zobacz przedstawicieli rodziny Geyer na Piotrkowska Tree.

Wymienieni powyżej fabrykanci, tworzący zręby łódzkiego przemysłu włókienniczego, byli prawdopodobnie tylko formalnie zameldowani przy Piotrkowskiej 160, w pierwszym okresie po przybyciu do Łodzi.

58* - nieruchomości wymienione w księgach ludności stałej z lat 1827-30/31, zlokalizowane przy ówczesnej Piotrkowskiej 19-59, posiadają numerację przesuniętą o jeden numer do  przodu - nr "58", to nr "57", czyli obecna Piotrkowska 160.

 

Zgodnie z Protokołem Deklaracyjnym, spisanym w kwietniu 1831 r., plac nr 57 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 160), objął tkacz przybyły z Czech, z miasta Politz (dz. Police nad Metuji w Czechach), Justyn Lamka. Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki płócienniczo bawełnianej, składającej się z 3 warsztatów, przy których 2 czeladzi użytem będzie, oraz wybudowania domu drewnianego [frontowego] pod gontami, długości łokci 26, szerokości łokci 16, wysokości łokci 5.

Justyn Lamka nie zagościł na dłużej pod tym adresem.

 

Kilka miesięcy po pierwszym osadniku, w październiku 1831 r., nieruchomość przeszła w ręce Augusta Hüttmanna - zobacz poniżej rodzina Hüttmann.

W latach 1834-39 do Hüttmanna należała również sąsiednia posesja, przy Piotrkowskiej 158. Przynajmniej od drugiej połowy lat 30-tych na froncie obu nieruchomości stały już drewniane domy.

 

W 1876 r., w wyniku przeprowadzonej publicznej licytacji, nieruchomość kupiła Joanna Julianna voto Kammerer (primo voto Blümel), córka Augusta Hüttmanna.

 

Pod koniec lat 70-tych nieruchomość przeszła w ręce blacharza, Karola Rühmanna - zobacz poniżej rodzina Rühmann.

Rühmann wykupił grunt działki.

1878/79 - "O wykupie czynszów przez Karola Rühmanna z placu nr 57/558 w mieście Łodzi". [zobacz]

W drugiej połowie lat 90-tych stał już frontowy dom murowany.

Przynajmniej do wybuchu I wojny światowej narożna posesja była własnością rodziny Rühmann.

 

Taryfa domów z 1920 r. wymienia jako właścicieli nieruchomości Alfreda Hugo Schmechela i Juliusza Rosnera.

W 1927 r. spółka "Schmechel i Rosner" została rozwiązana, a sklepy przy Piotrkowskiej 98 i 100a przeszły w ręce Juliusza Rosnera (Roznera) (MA). W pierwszym kwartale 1928 r. Rozner zlikwidował sklep przy Piotrkowskiej 100a (MA). Centralnym magazynem pozostał lokal przy Piotrkowskiej 98.

15 marca 1928 r. Rozner otworzył filię przy Piotrkowskiej 160 (MA). 

Wkrótce po otwarciu filii, 19 marca 1928 r., w narożnym domu przy Piotrkowskiej 160 miał miejsce pożar (MA). Straty w lokalu Roznera okazały się niewielkie i po dwóch dniach sklep uruchomiono ponownie (MA).

 

Księga inwentarzowa i właściciele nieruchomości w latach 1930-1936 (zbiory Archiwum Państwowego w Łodzi) - zobacz

 

* * *

 

Łódzka Straż Ogniowa Ochotnicza, której "chrzest ogniowy" miał miejsce 20 maja 1876 r., składała się pierwotnie z 3 oddziałów. Początkowym miejscem zbiórek oddziału III-go, obejmującego swym działaniem południowy obszar Łodzi (na południe od ulicy Nawrot/Rozwadowskiej), był teren "Paradyzu". Pierwszą remizę oddziału III zorganizowano na prywatnej nieruchomości Karola Rühmanna. Remiza przy Piotrkowskiej 160 funkcjonowała przez blisko 20 lat i dopiero w październiku 1895 r. została przeniesiona do własnej siedziby, przy obecnej ulicy Sienkiewicza 54.

 

Przez kilkadziesiąt lat istniał pod tym adresem sklep muzyczny Alekasandra Klingbeila (MA).

 

MA (materiały archiwalne) - zobacz

 

 

Ogłoszenia prasowe:

  • Karol Rühman Zakład blacharski
  • D. I. Neuhaus Magazyn zegarków i wyrobów jubilerskich
  • A. Klingbeil Fabryka harmonij, warsztat reperacyjny, skład instrumentów i gramofonów
  • Wł. Wojciechowicz Sklep komisowy
  • Erwin Martin i Artur Norenberg Magazyn ubiorów
  • Szmechel i Rozner Filia domu konfekcyjnego

 

 

rodzina Hüttmann

Zobacz przedstawicieli rodziny Hüttmann na Piotrkowska Tree.

August Hüttmann urodził się w 1798 r. w Johannesbergu, dzisiaj Janov n. Nisou, okolice Liberca. Przybył do Łodzi w pierwszym okresie rozwoju miasta. W 1826 r. poślubił Karolinę Wilhelminę Hemmerling (akt 2).

Ze związku Augusta i Karoliny Wilhelminy przyszły na świat dzieci:

W latach 1836-39 August Hüttmann pełnił funkcję starszego Zgromadzenia Majstrów Tkackich. Zmarł w 1854 r. (akt 439).

 

 

rodzina Rühmann

Zobacz przedstawicieli rodziny Rühmann na Piotrkowska Tree.

Krystian Rühmann (metrykalnie Krystian Jan Henryk), z zawodu blacharz, przybył z rodziną do Łodzi ok. 1841 r. W 1849 r. zmarła jego żona, Ernestyna Zofia Rudolf (lub Rudlof). W 1851 r. Krystian ożenił się z Marią Elżbietą Neumann (niektóre akta metrykalne podają błędnie nazwisko Schneider), wdową po Karolu Gottliebie Schäfer.

Karol Rühmann (metrykalnie Karol Fryderyk Jan Rühmann), syn Krystiana, urodził się ok. 1823 r. w mieście Zörbig, w Saksonii.  W 1849 r. ożenił się z Joanną Zistel, córką Jana Gottfryda Zistel. Po śmierci Joanny (zmarła w 1858 r.) ożenił się z Marią Milker (zobacz rodzina Milker).

Syn Karola i Marii, Fryderyk Karol Rühmann, ożenił się z Olgą Emmą Wutke, córką Karola Wutke (zobacz poniżej).

Brat Karola, Rudolf Jan August Rühmann, ożenił się z Joanną Zofią Wendler.

 

 

Karol Wutke

Zobacz przedstawicieli rodziny Wutke na Piotrkowska Tree.

Karol Wutke (metrykalnie Karol Adolf Ryszard), syn majstra stolarskiego Karola i Amalii Streker, urodził się ok. 1838 r. w mieście Festenberg (dz. Twardogóra) na Dolnym Śląsku. W 1867 r., już w Łodzi, ożenił się z Amalią Timm.

Przynajmniej od lat 80-tych ręczna stolarnia Karola Wutke działała na posesji własnej przy ulicy Cegielnianej 249a (póź. Cegielniana 70, dz. Jaracza 42). W tym czasie dom mieszkalny właściciela, niewielki, jednopiętrowy obiekt, zajmował tylko lewą połowę obszaru frontowego.

Na początku lat 90-tych produkcja została zmechanizowana.

1890/91 - "O budowie przez Katola Wutke murowanej kotłowni, budynku i komina fabrycznego na nieruchomości przy ulicy Cegielnianej w mieście Łodzi". [zobacz]

W połowie lat 90-tych stanęła na froncie Cegielnianej dwupiętrowa kamienica.

1894 - "O dobudowie przez Karola Wutke dwupiętrowego, murowanego domu i nadbudowę drugiego piętra na istniejącej piętrowej połowie domu i budowę piętrowego budynku gospodarczego pod numerem 70/249a przy ulicy Cegielnianej w mieście Łodzi". [zobacz]

Po śmierci Karola (zmarł w 1913 r.) przedsiębiorstwem pod szyldem Fabryka Parowa Mebli "Karol Wutke" (MA) kierował syn, Otton Albert Wutke, później córka Ottona, Elza Szarlotta voto Seidel.

 

MA (materiały archiwalne) - zobacz

 

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Tymienieckiego

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

Ulica Piotrkowska. Historia ulicy Piotrkowskiej i Łodzi przemysłowej
27 marca 2015
Piotrkowska_160
Ulica Piotrkowska. Historia ulicy Piotrkowskiej i Łodzi przemysłowej

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone

Ulica Piotrkowska. Historia ulicy Piotrkowskiej i Łodzi przemysłowej

Czerwona