ulica Piotrkowska 191
ulica Piotrkowska 191 nr hip. 714
do 1850 r. nr 191
Stosownie do Protokołu Deklaracyjnego spisanego w czerwcu 1829 r., plac nr 191 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 191) objął tkacz przybyły z Prus, Jan Müller.
Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki płótna, składającej się z 4 warsztatów, przy której 4 czeladzi użytych będzie, oraz wystawienia domu drewnianego pod gontami w sposób jak domy rządowe drewniane są wystawione.
Janowi towarzyszyła żona Joanna z d. Kleinwächter i dzieci:
- Ignacy, żona Weronika Schütz (vel Schütze) (ślub 1831),
- Barbara, mąż August Hentschel (ślub 1832),
- Franciszek, żona Katarzyna Schmidt (ślub 1838),
- Antoni, żona Józefa Huser (ślub 1838),
- Józef, żona Józefa Rohs (Rosen) (ślub 1839),
- Agnieszka, mąż Wacław Falzmann (ślub 1842).
Zobacz przedstawicieli rodziny Jana Müllera na Piotrkowska Tree.
Na mocy kontraktu z kwietnia 1847 r., Jan Müller sprzedał nieruchomość swojemu synowi, Ignacemu. Od 1839 r. Ignacy Miller był również właścicielem nieruchomości przy Piotrkowskiej 61.
Kontraktem z sierpnia 1864 r. Ignacy Müller sprzedał nieruchomość Henrykowi Rüpprich.
W tym czasie na froncie Piotrkowskiej stał dom z drzewa mieszkalny pod gontami mający długości łokci* 30, szerokości łokci 16, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Pierwotny, drewniany dom frontowy jest widoczny na fotografii E. Stummana z drugiej połowy lat 70-tych XIX w. (pierwsze zdjęcie w galerii).
Henryk Rüpprich, tkacz, później szynkarz, poślubił w 1853 r. Otylię Emilię z d. Leisger. Rok po śmierci pierwszej żony (Otylia Emilia zmarła w 1862 r.) poślubił Juliannę Augustę z d. Rost.
Henryk Rüpprich zmarł w 1873 r.
Zobacz przedstawicieli rodziny Rüpprich na Piotrkowska Tree.
Co najmniej od pierwszej połowy lat 80-tych XIX w. właścicielem nieruchomości był Zygfryd Mannaberg, w którego rękach była w tym czasie również sąsiednia, narożna działka, przy Piotrkowskiej 193.
Pod koniec lat 80-tych XIX w. posesja przeszła na własność Wilhelma Kern (zobacz poniżej).
W 1889 r., w miejscu drewnianego domu frontowego, Kern wystawił dwupiętrową kamienicę. Autorem projektu był Ignacy Markiewicz.
Od ok. połowy pierwszej dekady XX w. nieruchomość przy Piotrkowskiej 191 należała do syna Wilhelma, Ewalda Kerna.
Taryfa domów z 1920 r. wymienia jako właścicieli Rebekę Spreugen i Jakuba Kalmanowicza.
Archiwalne dokumenty budowlane:
1889 – „O budowie dwupiętrowego, podpiwniczonego domu, dwupiętrowej oficyny , jak również murowanych: stajni, drewutni i ustępów ze wskazaniem planu zdjętego z natury, wybudowanej samowolnie oficyn na nieruchomości pod numerem 714 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi, przez właściciela Wilhelma Kerna”. [zobacz]
1897 - "O dobudowie przez Wilhelma Kerna murowanej, dwupiętrowej oficyny pod numerem 714 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
1897 - "O powiększeniu przez Wilhelma Kerna okien i drzwi sklepowych we frontowym domu pod numerem 714 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- Anna Leferska Pracownia gorsetów
- Traugott Hanelt Skład szkła, cementu, gipsu i kamieni szamotowych
- L. Kasiński Apteka
- A. Torn Apteka
- B-cia Cierpikowscy „Pomorzanka” Sprzedaż artykułów spożywczych i kolonialnych
Wilhelm Kern
Zobacz przedstawicieli rodziny Kern na Piotrkowska Tree.
Wilhelm (metrykalnie Fryderyk Wilhelm) Kern, majster tkacki, urodził się w Łodzi, w 1831 r. (akt 25). Był synem Gotfryda, majstra tkackiego przybyłego z Saksonii i Joanny Krystyny.
Rodzina Wilhelma osiedliła się w Łodzi na początku lat 30-tych XIX w. i zamieszkała w murowanym domu rządowym nr 37 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 196). Posesja Piotrkowskiej 196, u zbiegu ulicy Pustej (dz. Wigury), była związana z przedstawicielami rodziny Kern przez 60 lat.
W 1853 r. Wilhelm ożenił się z Teresą Müller (akt 8), która wkrótce zmarła. Drugą żoną, poślubioną w 1855 r. (akt 19), została Augusta Szarlotta Pilger. Z tego związku, w 1860 r. (akt 51), przyszedł na świat Ewald Kern.
Od 1859 r. Wilhelm Kern był właścicielem nieruchomości przy Nawrot 1311 (dz. Nawrot 24). W 1862 r., w wyniku umowy zamiany, Kern objął nieruchomość przy Piotrkowskiej 135, zaś jej były właściciel, Jan Beer, przeniósł się na Nawrot. Późniejsze dzieje posesji przy Nawrot 24 były związane z rodziną Pippel.
Z postacią Wilhelma Kerna spotykamy się najczęściej przy okazji historii hotelu "Victoria", wystawionego w 1876 r. na froncie Piotrkowskiej 67, oraz teatru "Victoria", wzniesionego rok później w podwórzu hotelu.
Hotel i teatr nie stały się powołaniem Kerna - posesję przy Piotrkowskiej 67 sprzedał już w 1879 r.
Czym zajmował się Wilhelm Kern? Co było źródłem jego dochodów? Odpowiedź na to pytanie znajdujemy, po części, w materiałach archiwalnych związanych z historią ... Pabianic. Informacje z lat 1870-71, dotyczące czołowych nakładców łódzkich, zlecających pracę pabianickim tkaczom, wymieniają Wilhelma Kerna, Juliusza Heinzla, Ferdynanda Eisenbrauna i Ignacego Vogla.
Źródłem dochodów Kerna, podobnie jak wielu innych bogatych łodzian, był również obrót nieruchomościami, których ceny w drugiej połowie XIX w. gwałtownie rosły. Pod koniec lat 60-tych XIX należało do niego wiele działek, między innymi przy Piotrkowskiej 135 (późniejsza własność Karola Eiserta), Piotrkowskiej 101, Wólczańskiej 829 (dz. Wólczańska 105/107) i wiele parceli przy ówczesnej ulicy Karola (dz. Żwirki).
Obszarem działalności Wilhelma Kerna, poza nakładem i nieruchomościami, były także fabryki. Pierwsza z nich powstała w głębi rodzinnej nieruchomości o nr hip. 575 (dz. Piotrkowska 196), sięgającej pierwotnie do ulicy Dzikiej (dz. Sienkiewicza).
1879 - "O budowie przez Wilhelma Kerna dwupiętrowej przędzalni z kotłem pod nr 575 w mieście Łodzi". [zobacz]
W latach późniejszych fabryka występowała pod adresem Pustej 10 (dz. Wigury 10).
Przędzalnia, jako własność Kerna, funkcjonowała do końca lat 80-tych. Przynajmniej w drugiej połowie lat 80-tych dzierżawcą przędzalni był Emil Wicke, który w 1887 r. rozpoczął budowę własnej fabryki taśm gumowych przy ulicy Milscha (dz. Kopernika 36).
Więcej o fabryce przy ulicy Pustej 10 można przeczytać w Fabrykach północnego "Manhattanu".
Kolejne obiekty przemysłowe, według projektu Ignacego Markiewicza z 1883 r., powstały pod adresem Karola 843r-m (później Karola 19, dz. Żwirki 19). Kern wystawił tam jednopiętrową tkalnię mechaniczną i jednopiętrowy dom mieszkalny (MA). Obiekty fabryczne, przebudowywane i rozbudowywane przez kolejnych właścicieli (spółkę "Landau i Weile", Judela Lewina Bary, Karola Rajmunda Eiserta), znane po II wojnie światowej pod nazwą "Norbelana", zostały wyburzone w XXI w. Próbie czasu oparł się jedynie dom mieszkalny - odrestaurowany obiekt istnieje do dzisiaj zobacz.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone