ulica Piotrkowska 36
ulica Piotrkowska 36 nr hip. 259
do 1850 r. nr 189
Pierwotna, szeroka parcela narożna u zbiegu ulicy Piotrkowskiej i Cegielnianej (dz. Jaracza), obejmowała obecne numery 34 i 36. W środkowej części obszaru frontowego stał parterowy dom drewniany. Taki stan zabudowy obrazuje plan Józefa Lenartowskiego z 1849 r.
Na początku 1826 r. Jakub Chałupski (Halupski, Halopski), cieśla, objął plac nr 189 w Nowym Mieście (dz. Piotrkowska 34-36). W kwietniu 1826 r. wystąpił o zatwierdzenie planów budowy drewnianego domu frontowego.
Przynajmniej od pierwszych lat XIX w. rodzina Chałupskich mieszkała we wsi Gadka, niedaleko Piątku. W lutym 1826 r. syn Jakuba, Andrzej Chałupski, w tym czasie mieszkaniec Zgierza, ożenił się w Łodzi z Elżbietą Walter na służbie zostającą. Ślub Andrzeja był prawdopodobnie bezpośrednią przyczyną osiedlenia się w Łodzi całej rodziny Chałupskich.
Po sprzedaży nieruchomości przy Piotrkowskiej Jakub Chałupski opuścił Łódź i kupił gospodarstwo w Kolonii Biesiekierskiej niedaleko Gieczna. Zmarł w 1845 r.
Zobacz przedstawicieli rodziny Chałupskich na Piotrkowska Tree.
Stosownie do kontraktu sporządzonego w październiku 1838 r., Jakub Chałupski sprzedał nieruchomość Franciszkowi Hanich.
Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom drewniany mieszkalny pod dachówką mający długości łokci* 32, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5 nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Franciszek Hanich ożenił się w 1835 r. z Marianną z d. Fidler (akt 14). Po jego śmierci (zmarł w 1852 r.) wdowa Marianna poślubiła Ignacego Wacława Schefera (1853 akt 24).
Zobacz przedstawicieli rodziny Hanich na Piotrkowska Tree.
Na mocy protokołu z kwietnia 1858 r. Marianna Schefer, primo voto Hanich, sprzedała nieruchomość Franciszkowi Simma.
Powyższy dokument, z kwietnia 1858 r., przedstawia nieco inne wymiary domu frontowego: dom drewniany mieszkalny pod dachówką mający długości łokci 31, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5¾ nowej miary polskiej.
Franciszek Simma, syn Jana i Józefy Fogler, był bratem Wincentego Simma.
Zobacz przedstawicieli rodziny Simma na Piotrkowska Tree.
Zgodnie z kontraktem zawartym w maju 1861 r., Simma sprzedał nieruchomość Adolfowi Likiernik (zobacz poniżej).
Powyższy dokument, z maja 1861 r., przedstawia nieco inne wymiary domu frontowego: dom drewniany mieszkalny pod dachówką mający długości łokci 31, szerokości łokci 20, a wysokości łokci 5¾ nowej miary polskiej.
Adolf Likiernik, wkrótce po transakcji, podzielił nieruchomość. Pozostawił dla siebie część południową, która zachowała numer hipoteczny 259 (dz. Piotrkowska 36), a część północną (działka narożna o nr hip. 259a, dz. Piotrkowska 34) sprzedał Michałowi Bernowicz.
Na froncie Piotrkowskiej 36 Likiernik wystawił jednopiętrową kamienicę. Plany nowej budowli, sporządzone przez Budowniczego Powiatowego (w tym czasie funkcję tę piastował Jan Karol Mertsching), zostały złożone do Magistratu już w grudniu 1860 r., przed oficjalnym zgłoszeniem umowy kupna sprzedaży. W 1862 r. Likiernik otrzymał pożyczkę na budowę domu, z funduszów Remanentów Kas Miejskich w Banku deponowanych, w wysokości 2.500 rubli.
Adolf Abram Likiernik (1810-?), majster tkacki i farbiarski, uzyskał w latach 40-tych XIX w. zezwolenie władz carskich, po spełnieniu określonych wymagań, na osiedlenie się poza rewirem wyznaczonym dla starozakonnych. Oto co pisze o tej postaci Anna Rynkowska w książce "Ulica Piotrkowska":
„Likiernik umiał czytać i pisać, nie nosił się po żydowsku i posiadał majątek odpowiadający przepisowym wymaganiom. Był pierwszym na gruncie łódzkim całkowicie zasymilowanym Żydem. Swoim dzieciom nadał imiona chrześcijańskie, udzielał się społecznie i cieszył ogólnym szacunkiem; w 1861 r. został wybrany do Rady Miejskiej. Zajmował się wtedy tkactwem, produkując na 28 ręcznych warsztatach chustki francuskie.”
W latach 1863-64, za sprzyjanie uczestnikom powstania styczniowego, wysiedlono z Łodzi czterech członków Rady Miasta wybranej w 1861 r., wśród nich Adolfa Likiernika. Mając na uwadze fakt wysiedlenia radnego Likiernika ok. 1864 r., dziwi jego obecność w kalendarzu Jana Petersilge na rok 1870. Być może chodziło o syna, o tym samym imieniu. Do wyjaśnienia.
Warto w tym miejscu dodać, że wcześniej od Likiernika, już w latach 30-tych XIX w., prawo do osiedlenia i działalności poza rewirem na Starym Mieście, uzyskali dwaj zamożni, żydowscy kupcy z Kalisza, Ludwik Mamroth i Dawid Lande.
Przynajmniej od początku lat 80-tych XIX w. nieruchomość pod tym adresem, wraz z sąsiednią przy Piotrkowskiej 38 (również przy Cegielnianej 1381, obecnej Jaracza 3), była w rękach Tobiasza Gutmana Tennenbauma.
Kamienica frontowa została podwyższona o jedno piętro (podobnie jak kamienica przy Piotrkowskiej 34) w pierwszej połowie lat 80-tych XIX w., według projektu Edwarda Creutzburga z 1882 r. (MA).
Na połączonych posesjach rodziny Tennebaum, w maju 1899 r., miał miejsce groźny pożar. Dramatyczną relację z jego przebiegu możemy przeczytać w dzienniku "Rozwój" (MA).
Taryfa domów z 1920 r., pod adresem Piotrkowskiej 36 i 38, wymienia nadal rodzinę Tennebaum jako właścicieli.
16 listopada 1932 r. otworzono przy Piotrkowskiej 36 sklep firmowy fabryki wyrobów trykotowych Leona Plihala. Kilkanaście dni wcześniej, 29 października 1932 r., otworzył podwoje sklep przy Piotrkowskiej 100.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Archiwalne dokumenty budowlane:
1889 – „O budowie przez Tobiasza Tenenbauma trzypiętrowej oficyny, jednopiętrowego domu i komórek na nieruchomości pod numerem 259a przy ulicy Cegielnianej w mieście Łodzi". [zobacz]
1913 - "Projekt na przebudowę przez Hersza Tenenbauma parteru w murowanym, dwupiętrowym domu frontowym pod numerem 36 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- L. Goldensohn Fabryka chustek i trykotów
- F. Błank Magazyn mebli
- S. B. Basch Magazyn zegarków i wyrobów jubilerskich
- Sz. Kriński Fabryka towarów wełnianych i półwełnianych
- M. Rogoziński Skład wyrobów manufakturowych
- Wincenty Gleichgewicht Dom ekspedycyjny
- I. Adler i S-ka (wł. B. Adler) Fabryka wyrobów włókienniczych
- L. Plihal i S-ka Fabryka trykotów, farbiarnia i przędzalnia
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone