ulica Piotrkowska 147

ulica Piotrkowska 147 nr hip. 736

do 1850 r. nr 166

W pierwszej połowie lat 30-tych XIX w. nieruchomość nr 166 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 147) należała do Antoniego Petzold.

W tym czasie do przedstawicieli rodziny Petzold należały również dwie sąsiednie działki, przy obecnej Piotrkowskiej 145 (Józef Petzold) i Piotrkowskiej 143 (Karol Petzold) - zobacz rodzina Petzold.

W drugiej połowie lat 30-tych Petzold sprzedał nieruchomość małżeństwu Krystiany i Karola Gottlieba Richter.

W drewnianym domu Richtera była zameldowana rodzina Franciszka Kindermanna. Prawdopodobnie pod tym adresem, w 1837 r., przyszedł na świat Franciszek Kindermann junior.

Kontraktem urzędowym z maja 1845 r. małżonkowie Richter sprzedali nieruchomość Bernardowi Lahmert.

Stosownie do protokołu spisanego w łódzkim Magistracie, w listopadzie 1860 r., Lahmert sprzedał nieruchomość Janowi Volkmann vel Folkmann.

Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom drewniany mieszkalny pod gontami.

Zobacz poniżej rodzina Volkmann.

Pod koniec lat 80-tych właścicielem posesji był Jan Bernhardt, a w pierwszej połowie lat 90-tych nieruchomość była w rękach braci Kronman. 

W 1897 r. wzniesiono trzypiętrową kamienicę dla małżeństwa Emmy (z domu Bennich, córki Karola Bennicha, ślub 1888 akt 150) i Roberta Schweikerta. Autorem projektu był Piotr Brukalski.

Począwszy od lat 90-tych XIX w., do zakończenia II wojny światowej, nieruchomość przy Piotrkowskiej 147 pozostawała w rękach rodziny Schweikert.

Zobacz poniżej rodzina Schweikert.

Archiwalne dokumenty budowlane:

1896 – „O budowie przez Roberta Schweikerta trzypiętrowego, murowanego domu z mansardą, trzypiętrowej oficyny i posobnego łącznika (szyi) i piętrowego budynku gospodarczego pod numerem 147/556 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• Reinhold Horn Księgarnia
• Tow. Akc. Wyrobów Wełnianych F. Wilhelma Schweikerta Główny skład fabryczny
• „Dak” Dom agenturowo-komisowy

rodzina Volkmann

Zobacz przedstawicieli rodziny Volkmann na Piotrkowska Tree.

W 1836 r. Jan Volkmann, tkacz przybyły z miasta Rumburk w Czechach, podpisał Protokoł Deklaracyjny i objął plac nr 199 w osadzie Łódka (dz. Piotrkowska 207). Na froncie stanął murowany dom parterowy.

Jan Volkmann junior, syn Jana i Pauliny z d. Schmidt, przyszły właściciel nieruchomości przy Piotrkowskiej 147, urodził się w 1840 r. W 1861 r. poślubił Florentyną Berger (akt 70). Córka Jana i Florentyny, Emma Ida Volkmann, poślubiła w 1890 r. Karola Prusse (akt 218).

Siostra Jana Juniora, Maria Volkmann, poślubiła w 1856 r. Roberta Gustawa Reichela.

Druga siostra, Paulina Volkmann, wyszła za mąż, również w 1856 r., za przyszłego przemysłowca Juliusza Heinzela.

rodzina Schweikert (Schweigert)

Zobacz przedstawicieli rodziny Schweikert na Piotrkowska Tree.

Zagłębiając sie w historię rodziny Schweigertów musimy cofnąć się do przełomu XVIII i XIX w., kiedy w okolicach Łodzi, na ówczesnych ziemiach zaboru pruskiego, utworzono kolonie Effingshausen (obecnie Starowa Góra), Friedrichshagen (obecnie Augustów) i Neu Sulzfeld (obecnie Nowosolna).

Wśród kolonistów osiadłych w Starowej Górze była rodzina Schweigertów, przybyła z Bodelshausen w obecnej Badenii-Wirtembergii. W jej skład wchodzili Michał (metrykalnie Michał Jan) Schweigert, jego żona Anna (metrykalnie Anna Barbara) z d. Rufin, oraz dzieci. Spośród licznego potomstwa Michała i Anny skupimy swoją uwagę na dwóch synach - Piotrze (ur. ok. 1793 r. w Bodelshausen) i jego starszym bracie Janie (ur. ok. 1794 r. w Bodelshausen).

Piotr Schweigert

23 listopada 1819 r. Piotr Schweigert, okupnik, poślubił w Rzgowie Małgorzatę Frankinn.

Wszystkie dzieci Piotra i Małgorzaty urodziły się w Starowej Górze. Akty urodzenia trojga pierwszych - Jana (ur. 1820), Krystiana (ur. 1823) i Jakuba (ur. 1826) - zostały zapisane w księgach rzymskokatolickiej parafii rzgowskiej pod nazwiskiem "Schweigert".

Wymieniony powyżej Jan, pierworodny syn Piotra, poślubił w 1840 r., w Tomaszowie (wtedy Piotrkowskim, dzisiaj Mazowieckim) Krystynę Bertermann. Wkrótce po ślubie małżonkowie przenieśli się do Łodzi, gdzie przyszły na świat ich dzieci. Zarówno tomaszowski akt małżeństwa Jana i Krystyny, jak i łódzkie akty urodzeń ich dzieci, zawierają nazwisko "Schweigert". 

Synowie Jana i Krystyny, Ludwik i Gustaw Schweigert, zapisali ciekawe karty w historii Łodzi - zobacz rodzina Schweigert.

Jan Schweigert

18 września 1821 r. Jan Schweigert, z zawodu gwoździarz, poślubił w Rzgowie Agatę Höngsler.

Akty urodzenia trojga pierwszych dzieci Jana i Agaty, urodzonych jeszcze w Starowej Górze - Jana Fryderyka (ur. 1822), Jana juniora (ur. 1823) i Jakuba (ur. 1825) - zostały zapisane w księgach rzymskokatolickiej parafii rzgowskiej pod nazwiskiem "Schweigert".

Ok. 1826 r. Jan z rodziną przeniósł się do Pabianic, gdzie od 1827 r. parafia ewangelicka rozpoczęła prowadzenie ksiąg stanu cywilnego. Kolejne dzieci Jana i Agaty - Anna Katarzyna (ur. 1827), Fryderyk August (ur. 1831), Justyna Karolina (ur. 1834) i Fryderyk Wilhelm (ur. 1837) - zostały zapisane w księgach tamtejszej parafii pod nazwiskiem "Schweikert".

W 1859 r. Fryderyk Wilhelm Schweikert poślubił, w Pabianicach, Amalię Hampel (akt 71) . W Pabianicach urodzili się dwaj synowie Fryderyka i Amalii - Ludwik (ur. 1863 akt 130) i Robert Teodor (ur. 1865 akt 278).

Na początku drugiej połowy lat 60-tych rodzina Fryderyka Wilhelma przeniosła się do Łodzi, gdzie w 1867 r. urodził się Oskar (akt 873).

Przynajmniej od początku lat 80-tych F. W. Schweikert był w posiadaniu nieruchomości o nr hip. 1285 przy ulicy Głównej (później Główna 18).

1880 - "O wykupie czynszów przez Fryderyka Wilhelma Schweikerta z gruntu nr 1285 w mieście Łodzi". [zobacz]

W murowanych budynkach podwórza funkcjonowała ręczna tkalnia. Dokument budowlany z 1882 r. prezentuje ówczesny stan zabudowy - zobacz.

Pod koniec lat 80-tych powstała kolejna oficyna fabryczna.

1888-89 - "O budowie przez Fryderyka Wilhelma Schweikerta dwóch murowanych dwupiętrowych z ustępami oficyn fabrycznych pod numerami 1285 i 556a przy ulicach Głównej i Dzikiej". [zobacz]

W 1893 r. przy ręcznych warsztatach na Głównej 1285 pracowało 100 robotników.

W połowie lat 90-tych XIX  w. Schweikertowie sprzedali nieruchomość przy Głównej 18 Antoniemu Kade. Z biegiem lat oficyny fabryczne zamieniono na obiekty mieszkalne.

Zabudowa dawnej posesji F. W. Schweikerta jest jeszcze widoczna na zdjęciach z lat 60-tych XX w. - zobacz.

Dobra kondycja finansowa firmy na początku lat 90-tych XIX w., oraz potencjał i energia dorosłych synów F. W. Schweikerta, zaowocowały nowymi inwestycjami.

Na posesji kupionej przy Piotrkowskiej 56, z istniejącymi już oficynami fabrycznymi, produkcja ręczna ustąpiła miejsca mechanicznej. Bez mała w tym samym czasie rozpoczęto produkcję na ulicy Wólczańskiej 215, gdzie, zgodnie z ówczesnym zwyczajem, stanęła również willa właściciela.

Drugie pokolenie łódzkich Schweikertów prężnie włączyło się do budowy rodzinnej fortuny. Synowie Fryderyka Wilhelma, Robert Teodor i Oskar, kontynuowali dzieło ojca, zaś trzeci syn, Ludwik poszedł własną drogą. Działania Ludwika Schweikerta, absolwenta wydziału chemii na politechnice w Zurychu, dotyczyły zarówno przemysłu włókienniczego, jak i chemicznego. W spółce z Emilem Eisertem kupił zakłady pasmanteryjne Rudolfa Kellera przy ulicy Długiej 47. Druga spółka, z Robertem Resigerem (absolwentem tej samej uczelni), później z Emanuelem Fröhlichem, dała początek dużemu przedsiębiorstwu chemicznemu w Pabianicach i dzisiejszym zakładom POLFA.

Warto w tym miejscu wspomnieć o fabryce Augusta Hüffera przy ulicy Pustej 10 (dz. Wigury 10). Pod koniec pierwszej dekady XX w. obiekty fabryczne Hüffera przeszły w ręce Oskara Schweikerta. Trudno powiedzieć, czy była to próba samodzielnego działania Oskara, czy powiększanie możliwości produkcyjnych rodzinnej firmy. 

W okresie międzywojennym, po pokonaniu dużych problemów związanych ze stratami wyniesionymi z I wojny, przedsiębiorstwo na Wólczańskiej wróciło do dobrej kondycji. Na dokupionych parcelach  (dz. Wólczańska 223) rozszerzono asortyment produkcji o wyroby gumowe (kalosze, śniegowce, tenisówki). Rozbudowane zakłady Schweikertów zajęły duży obszar, rozciągający się pomiędzy obecnymi ulicami Wólczańską i al. Politechniki. Wymieniony teren nie zawierał działek pod obecnym adresem Wólczańskiej 219/221, gdzie od 1900 r. funkcjonowała nowoczesna fabryka Pawła Desurmonta.

Jeszcze lepiej, bo z małymi stratami po I wojnie, ruszyło w lata 20-te XX w. przedsiębiorstwo pasmanteryjne na Długiej/Gdańskiej, wraz z zakładami „Tasiemka” w Zduńskiej Woli. W tym czasie firma „Emil Eisert i Bracia Schweikert” była reprezentowana przez trzecie pokolenie łódzkich Schweikertów, synów Ludwika i Toni Kreske (ślub 1887 akt 78) , braci Jerzego (ur. 1891 akt 423), Ludwika Wilhelma (ur. 1896 akt 263) i Kurta (ur. 1888).

Osobny rozdział stanowią obiekty mieszkalne wzniesione przez członków rodziny Schweikertów.

Pochód rozpoczyna, chyba najskromniejsza, willa seniora, Fryderyka Wilhelma, zbudowana w 1893 r. na Wólczańskiej 215.

Kilka lat później powstała kamienica przy Piotrkowskiej 147 dla Roberta i Emmy.

W 1903 r. Oskar kupił willę na Wólczańskiej 211/213, zbudowaną ok. 1893 r. przez Dankmara Eichlera, który w głębi posesji prowadził fabrykę ekstraktu drzewnego i farb.

Przed wybuchem I wojny światowej, w okresie największego rozkwitu przedsiębiorstwa Schweikertów, powstała okazała kamienica przy Piotrkowskiej 56. W tym samym czasie Robert i Emma kupili niewykończony pałac przy  Piotrkowskiej 262/264, wystawiony przez Rudolfa Kellera.

Pozostaje jeszcze willa na ulicy Bednarskiej (dz. Bednarska 42), zbudowana pod koniec XIX w., należąca do Roberta i Ludwika.

1929-39 - "Podział nieruchomości położonej między ulicami Browarną, Bednarską i N-Pabianicką stanowiącej własność Ludwika i Roberta Schweikertów". [zobacz]

Wigury

Piłsudskiego

Roosevelta

Nawrot

Tuwima

Moniuszki

Traugutta

Narutowicza

Jaracza

Rewolucji 1905

Brzeźna

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Żwirki

Mickiewicza

Zamenhofa

Andrzeja

6 Sierpnia

Zielona

Więckowskiego

Próchnika

piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone