ulica Piotrkowska 95
ulica Piotrkowska 95 nr hip. 762
do 1850 r. nr 140
Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w grudniu 1837 r., Jakub Peters (zobacz poniżej rodzina Peters), objął dwa place o nr 139 i 140 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 93 i 95). Faktyczne objęcie nieruchomości miało miejsce wcześniej, pod koniec lat 20-tych. W 1837 r. stał już frontowy dom murowany przy Piotrkowskiej 95, w podwórzu właściciel wystawił inne potrzebne do mey rękodzielni zabudowania, a w tyle posesji, po środku dwóch działek, wiatrak.
Frontowy dom Petersa miał długość 38 łokci*, szerokość 17 łokci i wysokość 5 łokci.
* - 1 łokieć = 0,576 m
Kontraktem z sierpnia 1839 r. Peters sprzedał wiatrak, wraz z połową terenu obu posesji od strony ulicy Wólczańskiej, młynarzowi, Andrzejowi Jezierskiemu i jego żonie, Annie, za kwotę 4200 złp - zobacz poniżej rodzina Jezierskich.
W grudniu 1839 r. Peters sprzedał frontową połowę nieruchomości od strony Piotrkowskiej 93, nie posiadającej domu frontowego, Danielowi Gurke, który po kilku miesiącach, w czerwcu 1840 r., sprzedał nieruchomość młynarzowi, Fryderykowi Henselmann.
Na mocy kontraktu z października 1849 r. Hanselmann sprzedał nieruchomość Ignacemu Kopczyńskiemu.
W czerwcu 1844 r. Peters sprzedał frontową połowę nieruchomości od strony Piotrkowskiej 95 młynarzowi, Janowi Andrzejewskiemu, za kwotę 1800 rubli srebrem (7800 złp).
Zobacz przedstawicieli rodziny Andrzejewskich na Piotrkowska Tree.
W październiku 1849 r. Andrzejewski sprzedał nieruchomość zięciowi, Andrzejowi Jezierskiemu, który w ten sposób stał się właścicielem 3/4 nieruchomości przy Piotrkowskiej 93-95.
Pod koniec lat 90-tych XIX w. narożna nieruchomość przy Piotrkowskiej 95 przeszła w ręce aptekarza, Augusta Stopczyka, później cukiernika, Michała Ulrichsa.
Cukiernia Ulrichsa działała po drugiej stronie ulicy Andrzeja, przy Piotrkowskiej 97 , a w latach późniejszych również w narożnym lokalu przy Piotrkowskiej 45.
Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal Ulrichsa jako właściciela.
W okresie międzywojennym wystawiono narożny budynek piętrowy z dachem mansardowym.
Zabudowania północnego zbiegu Piotrkowskiej i Andrzeja zostały wyburzone na początku lat 80-tych XX w., a na pustym placu ustawiono wiaty handlowe. W latach 90-tych XX w. wzniesiono dom towarowy.
* * *
Apteka przy Piotrkowskiej 95 rozpocząła działalność pomiędzy rokiem 1870, a 1875 i należała do Marcelego Kuźnickiego, który wcześniej prowadził aptekę po drugiej stronie ulicy, przy Piotrkowskiej 98.
Po śmierci Kuźnickiego (zmarł w 1881 r.) aptekę przejął August Stopczyk. Na początku XX w., ok. 1902 r., apteka przeszła w ręce Piotra Królikowskiego i Michała Bartoszewskiego, a od ok. 1910 r. prowadził ją Bartoszewski już samodzielnie.
Archiwalne dokumenty budowlane:
1888 – "O nadbudowie przez Andrzeja Jezierskiego, murowanego, mieszkalnego, pierwszego piętra na istniejącej parterowej oficynie mieszkalnej pod numerem 762 przy ulicach Piotrkowskiej i św. Andrzeja w mieście Łodzi". [zobacz]
1902 – „O przebudowie przez Augusta Stopczyka murowanych frontowych domów: parterowego i piętrowego oraz dobudowie do ostatniego z nich parterowego, frontowego domu i oficyny, a także budowie murowanych schodów pod numerem 95/762 na rogu ulic Piotrkowskiej i św. Andrzeja w mieście Łodzi”. [zobacz]
1911 – „Projekt na nadbudowę przez Michała Ulrichsa pawilonu fotograficznego [atelier] nad murowanym, piętrowym domem pod numerem 95/762 na rogu ulic Piotrkowskiej i Andrzeja w mieście Łodzi”. [zobacz]
1912 – "Projekt poszerzenia przez Michała Ulrichsa okien i budowy przepierzenia w murowanym parterowym domu pod numerem 95 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- A. Stopczyk Apteka, skład wód naturalnych, wyrób wód mineralnych
- I. Szneider Fabryka bielizny
- Adolf Szereszewski Skład towarów manufakturowych
- F. Wagner Skład parowej fabryki wędlin
- E. Sussman Pracownia pończoch i trykotaży
- „Violet” Perfumeria
- Julius Meinl Delikatesy
rodzina Peters
Zobacz przedstawicieli rodziny Peters na Piotrkowska Tree.
Rodzina Peters przybyła do Łodzi w drugiej połowie lat 20-tych XIX w. Młynarz Marcin Peters (ur. ok. 1760), wtedy już wdowiec, zamieszkał w drewnianym domu rządowym nr 2 (północna część obecnej Piotrkowskiej 268). Towarzyszyli mu synowie Jakub (ur. ok. 1804) i Henryk (ur. ok. 1801), córka Wilhelmina (ur. ok. 1803), oraz służąca Fryderyka. Dzieci Marcina urodziły się w Królestwie Pruskim, w mieście Elbing (dzisiejszy polski Elbląg). Marcin Peters zmarł w sędziwym wieku, w 1846 r. (akt 172).
W 1835 r. Jakub Peters ożenił się z Joanną Wilhelminą Neumann (akt 4), siostrą Henrietty z d. Neumann voto Hentschel - zobacz rodziny Hentschel i Neumann.
Syn Jakuba, Ludwik (metrykalnie Karol Adolf Ludwik, ur. 1837 akt 391) przejął prowadzenie fabryki ojca przy ówczesnej ulicy Emilii 616/617.
Drugi syn, Teodor Ferdynand, poślubił w 1866 r. Fanny Emilię Stainert.
Córka Jakuba, Olga Laurencja (ur. 1844 akt 343), poślubiła w 1862 r. Augusta Hentschela (akt 24), ówczesnego właściciela Paradyzu. August Hentschel był bratem ciotecznym swojej żony, synem Henrietty z d. Neumann i jej pierwszego męża Fryderyka Hentschela.
W latach 30-tych XIX w. Jakub Peters wystawił dom Zgromadzenia Majstrów Tkackich, zwany potocznie Meisterhausem, oraz drugi, dom własny, przy Nowym Rynku 5. W okresie 1843-1844 prowadził prace przy budowie szpitala św. Aleksandra, zaś w latach 1853-1856 wykonał remont kościoła św. Trójcy.
Drugi rozdział działalności Jakuba Petersa i jego brata Henryka, to przemysł. Na mocy kontraktu zawartego 22 czerwca 1847 r. bracia Jakub i Henryk Peters kupili fabrykę przy ulicy Emilii 616/617, należącą wcześniej do jednego z pierwszych łódzkich przemysłowców, Tytusa Kopischa. Z litografią i krótkim opis zakładu braci Peters możemy zapoznać się w publikacji Oskara Flatta "Opis miasta Łodzi", z 1851 r. - zobacz.
Zakład Petersa wymienia także kalendarz Jana Petersilge na rok 1870:
"Przędzalnia wełny owczej, bielnik i farbiarnia Jacoba Petersa. Powstała z przejęcia drukarni i bielnika Augusta Kopischa (założonych w 1824 r.), zatrudnia 100 osób, zużywa surowca wełnianego za 120000 rubli, dostarcza przędzy za 150000 rubli rocznie. Bielnik wytwarza rocznie 20000 sztuk, o wartości 120000 rubli. Farbiarnia produkuje rocznie 30000 sztuk o wartości 90000 rubli".
W 1872 r. ogłoszono upadłość przedsiębiorstwa Ludwika Petersa (MA). Obiekty fabryczne przeszły w ręce Karola Scheiblera.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
rodzina Jezierskich
Zobacz przedstawicieli rodziny Jezierskich na Piotrkowska Tree.
Andrzej Jezierski vel Jeziorski (metrykalnie Jan Andrzej), syn Józefa, stolarza i Anny Eleonory z d. Jassmann, urodził się ok. 1816 r. w Stawiszynie, w obwodzie kaliskim. W 1837 r., w Zgierzu, poślubił Annę Józefę Andrzejewską (akt 59), córkę młynarza Jana Andrzejewskiego.
Być może ożenek skłonił Andrzeja Jezierskiego do obrania młynarskiej profesji.
Rodziny Jezierskich i Andrzejewskich były skoligacone z rodziną Goltz, zajmującą posesję z wiatrakiem po drugiej stronie ulicy, przy Piotrkowskiej 92.
W latach 1845-49 Andrzej Jezierski był również właścicielem nieruchomości przy Piotrkowskiej 75, zaś od 1860 r. przy Piotrkowskiej 20.
W tym miejscu warto zauważyć, że pod koniec lat 60-tych XIX w. spośród 296 działek leżących przy ulicy Piotrkowskiej, tylko 9 (3%) było w rękach Polaków:
- Andrzej Jezierski - Piotrkowska 20 i Piotrkowska 95,
- Antoni Wesołowski - Piotrkowska 43,
- Jan Jarzębowski - Piotrkowska 84,
- Ignacy Kopczyński - Piotrkowska 93,
- Szymon Kuciński - Piotrkowska 111,
- Piotr Chryzolog Koczyński - Piotrkowska 118,
- Jan Szostkowski - Piotrkowska 120,
- Michał Czapiewski - Piotrkowska 278.
Syn Andrzeja i Anny Eleonory, Teodor Karol Jezierski, był właścicielem nieruchomości przy Piotrkowskiej 78. Brat Teodora Karola, Leon Władysław Jezierski, ożenił się w 1886 r. z Marią Kazimierą Sudra (akt 216), córką Tomasza Sudry.
Anna Rynkowska, w swojej książce „Ulica Piotrkowska”, wymienia Andrzeja Jezierskiego również jako właściciela wiatraka stojącego na tyłach posesji Piotrkowskiej 33. Jak pisze Pani Anna, młyn powstał w 1856 r. i działał jeszcze w 1861 r.
Andrzej Jezierski zmarł w 1893 r.
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone