piotrkowska-nr.pl

© Wszystkie prawa zastrzeżone

Próchnika

Więckowskiego

Zielona

6 Sierpnia

Andrzeja

Zamenhofa

Mickiewicza

Żwirki

pl. Wolności

Radwańska

pl. Wolności

Brzeźna

Rewolucji 1905

Jaracza

Narutowicza

Traugutta

Moniuszki

Tuwima

Nawrot

Roosevelta

Piłsudskiego

Wigury

ulica Piotrkowska 61

ulica Piotrkowska 61 nr hip. 779

do 1850 r. nr 123

Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, z września 1839 r., plac nr 123 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 61) objął tkacz przybyły z Czech, Ignacy Müller.

Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu fabryki tkanin bawełnianych, składającej się z 4 warsztatów, przy której 4 czeladzi użytych będzie, oraz do wystawienia domu drewnianego gontami krytego 26 łokci* długości, 16 szerokości, a 5 wysokości.

* - 1 łokieć = 0,576 m

Przynajmniej od początku lat 50-tych posesja należała do majstra tkackiego Konrada Riess (żona Elżbieta z d. Damm), później jego syna, tkacza i farbiarza, Jana Riess.

W 1852 r. zmarły w Łodzi na cholerę 283 osoby. Wśród ofiar epidemii byli czterej członkowie rodziny Riess:

• Jan Riess jr. (zmarł 29 marca akt 134), syn Jana,
• Ernest Riess (zmarł 1 kwietnia akt 137), syn Henryka Riess, brata Jana,
• Konrad Riess (zmarł 3 sierpnia akt 290), ojciec Henryka i Jana,
• Henryk Riess (zmarł 13 sierpnia akt 314), brat Jana.

Przynajmniej od końca lat 50-tych nieruchomość była w rękach Karola Gottlieba Keilich (zobacz rodzina Keilich).

Dokument z 1859 r. wymienia zabudowania na nieruchomości Keilicha:

• dom mieszkalny z drzewa pod gontami,
• domek w podwórzu także z drzewa pod dachówką, w którem mieści się farbiernia,
• stajnia drewniana pod gontami.

Kalendarz Jana Petersilge na rok 1870 wymienia nadal Karola Gottlieba Keilich jako właściciela.

W latach 70-tych nieruchomość przeszła w ręce Markusa Kohn (zobacz poniżej).

Nowy właściciel uruchomił w podwórzu posesji przędzalnię i ręczną tkalnię chust wełnianych.

W 1876 r. Kohn wzniósł dwupiętrową kamienicę frontową.

Pod koniec lat 70-tych XIX w. Kohn wykupi grunt działki.

1878-1879 - "O wykupie czynszów przez Markusa Kohna z gruntu nr 123/779 w mieście Łodzi". [zobacz]

Archiwalne dokumenty budowlane:

1887 – „O dobudowie przez Markusa Kohna, murowanej, piętrowej oficyny mieszkalnej i murowanych parterowych ustępów pod numerem 779 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

1896 - "Projekt kapitalnego remontu drugiego piętra dwupiętrowego domu z poddaszem (to znaczy:) podwyższenia okien i poszerzenia drzwi i okien na drugim piętrze od ulicy, na nieruchomości Markusa Kohna pod numerem 779 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]

1897 - "Projekt powiększenia okien i wyburzenia ścian wewnętrznych na parterze dwupiętrowego, frontowego domu mieszkalnego, a także projekt nowej fasady w tym samym domu na nieruchomości Markusa Kohna pod numerem 779 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]

1900 – „Projekt przebudowy parteru domu frontowego Markusa Kohna pod numerem 779/59 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. {powinno być „… pod numerem 779/61 …} [zobacz]

1910 – „Projekt na dobudowę przez Markusa Kohna do istniejącej dwupiętrowej przędzalni takiegoż magazynu towarów wełnianych i bawełnianych pod numerem 61/779 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]

Ogłoszenia prasowe:

• Markus Kohn Fabryka wyrobów wełnianych
• Dawidowicz i Kociołkowski Fabryka wyrobów wełnianych
• Ferster i Sztyfter Dom agenturowo-komisowy
• R. Dasler Chemiczna pralnia i farbiarnia pod firmą „A. Wust”
• Baruch i S-ka Fabryka pluszu
• Jakób Warchiwker Fabryka wyrobów kamgarnowych
• M. H. Grawe Skład fabryki wyrobów pluszowych
• G. B. Drabkin Skład fabryki wyrobów wełnianych i półwełnianych
• W. Lubawski i Jakubowicz Fabryka wyrobów sukiennych
• Jakób Starodworski Wyrób i sprzedaż płótna jutowego i lnianego
• B-cia I. M. Mintz Wyroby włókiennicze
• Rozental i Herszkowicz Wyroby jedwabne
• A. D. Międzyrzecki Kolektura
• R. Kurc Skład manufaktury
• B-cia Mirscy i Wasserman Przemysł wełniany

* * *

Pod tym adresem mieścił się skład firmy „G. B. Drabkin”, produkującej wyroby wełniane i półwełniane. Małżonkowie Margola i Gilel Drabkin kupili w 1912 roku willę na ulicy Zielonej (dz. Zielona 21). W okresie międzywojennym willa była własnością syna, Wolfa Drabkina. Obiekt został zbudowany w latach 1889-90 dla Jakuba Vive, który  w spółce z Henrykiem Federem prowadził nieopodal parową przędzalnie wełny (zobacz poniżej). Willa istnieje do dzisiaj.

1889 - "Projekt budowy przez Jakuba Vive murowanego, jednopiętrowego, podpiwniczonego domu mieszkalnego ze strychem, parterowej oficyny i ustępów pod numerem 786 przy ulicy Zielonej w mieście Łodzi". [zobacz]

Przy Piotrkowskiej 61 funkcjonował skład Fabryki Wyrobów Włókienniczych braci Izraela i Maksa Mintz. Firma założona przez A. M. Mintza w 1899 r. funkcjonowała wcześniej przy Piotrkowskiej 68 (skład) i Przejazd 6 (fabryka) MA. Spadkobiercy założyciela, bracia Izrael i Maks, przenieśli ok. 1934 r. produkcję do dzierżawionych powierzchni fabrycznych przy ulicy Gdańskiej 118.

Obiekty przemysłowe przy ówczesnej ulicy Długiej 829 (dz. Gdańska 118) zostały wystawione w drugiej połowie lat 90-tych przez Henryka Mitke.

1894 - "Projekt budowy murowanych: trzypiętrowej przędzalni z poddaszem i parterową oraz piętrową dobudówką, parterowych kotłowni i maszynowni, komina, parterowych magazynów, parterowych zabudowań gospodarczych, a także piętrowej, podpiwniczonej oficyny mieszkalnej z poddaszem, na nieruchomości pod numerem 829/105 przy ulicach Długiej i Wólczańskiej w mieście Łodzi, przez właściciela Henryka Mitke". [zobacz]

1896 - "O instalacji kotła parowego w przędzalni Henryka Mitke pod numerem 829/105 przy ulicy Długiej w Łodzi". [zobacz]

1900 - "O zdjętej z natury dwupiętrowej z poddaszem tkalni, w której wybudowano wewnętrzne, drewniane schody i zainstalowano trzy przewijarki mechaniczne na nieruchomości Henryka Mitke pod numerem 829 przy ulicy Długiej w mieście Łodzi". [zobacz]

1911 - "Zdjęty z natury plan piętrowej maszynowni Henryka Mitke przy ulicy Długiej pod numerem 118/829 w mieście Łodzi". [zobacz]

W 1929 r. nieruchomość fabryczną przy Gdańskiej 118 kupił Maurycy Holcman. Poniżej krótka informacja o przedsiębiorstwie Holcmana, ze zbiorów AP w Łodzi:

Przedsiębiorstwo rozpoczęło swoją działalność 1910 r. i początkowo zajmowało się sprzedażą przędzy jedwabnej i bawełnianej. W 1922 r. rozpoczęto produkcję tkanin w systemie nakładczym. W 1929 r. firma kupiła własną nieruchomość fabryczną przy ul. Gdańskiej 118 i rozpoczęła produkcję tkanin jedwabnych. Po 1939 r. przedsiębiorstwo znalazło się pod komisarycznym zarządem niemieckim. Po 1945 r. w dawnej fabryce Holcmana mieściły się miedzy innymi Południowo-Łódzkie Zakłady Przemysłu Jedwabniczego, a następnie Centralne Laboratorium Przemysłu Jedwabniczo-Dekoracyjnego.

W okresie międzywojennym, poza wymienionymi wyżej braćmi Mintz, funkcjonowało przy Gdańskiej 118 wiele podmiotów, miedzy innymi:

• Fabryka wstążek i tasiem, właściciel firma Henryk Richter i Synowie [później przy Wólczańskiej 128/134],
• Mechaniczna wytwórnia trykotów, właściciel firma Bracia Józef i Bronisław Gorman,
• Mechaniczna tkalnia, właściciel Rafał Wolsztein vel Wolsztajn,
• Mechaniczna wytwórnia watoliny, właściciel Izrael Hersz Holcman,
• Mechaniczna tkalnia, właściciel firma Karol Heinen i Spółka,
• Mechaniczna tkalnia, właściciel Izzak Bordowicz,
• Mechaniczna tkalnia, właściciele: Elsman, Rubinstein i Lipnicki firma "ERLI",
• Mechaniczna fabryka trykotaży, właściciel Mordcha Gotlib,