ulica Piotrkowska 116
ulica Piotrkowska 116 nr hip. 536
do 1850 r. nr 79
Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego w lipcu 1834 r., plac nr 79 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 116) objął Franciszek Trautman.
Aktem z lipca 1844 r. Trautman sprzedał nieruchomość kasyerowi miasta, Stanisławowi Gozdowskiemu.
Stanisław Gozdowski (1777-1857) był rodowitym łodzianinem. Na początku lat 50-tych do Stanisława Gozdowskiego i jego zięcia, Tomasza Sudry, należały nieruchomości przy Nowomiejskiej 22, 23 i 24 (obecnie teren parku Staromiejskiego po zachodniej stronie Nowomiejskiej, przed Podrzeczną).
Rodzina Gozdowskich była skoligacona z innymi rodzinami łódzkich staromieszczan, których przedstawiciele zaznaczyli swoją obecność na ulicy Piotrkowskiej:
- rodzina Bochyńskich vel Bocheńskich - Szczepan Bochyński,
- rodzina Jeżewiczów - Andrzej Jeżewicz,
- rodzina Lipińskich - Kacper Lipiński,
- rodzina Kucińskich - Szymon Kuciński.
Zobacz przedstawicieli rodziny Gozdowskich na Piotrkowska Tree.
Aktem z października 1846 r. Gozdowski sprzedał nieruchomość Józefowi Petzold.
Józef Petzold, czeski Niemiec, syn Michała i Katarzyny z d. Goldberger, był bratankiem Krzysztofa Petzolda (zobacz rodzina Petzold). W 1839 r. ożenił się z Teresą Hesse (akt 54). Syn Józefa i Teresy, Ferdynand Petzold, ożenił się w 1883 r. z Józefiną Matz, córką Jana Matza. Rok po śmierci Józefiny (zmarła w 1889 r.) Ferdynand ożenił się z Emilią Donert, córką Emanuela i Marii Anny Wolanek.
W dokumencie sporządzonym w łódzkim Magistracie, w maju 1865 r., czytamy:
Petzold podzielił na dwie równe części [nieruchomość], po prętów 169 mające, z tych pierwszą, Nº 536 od ulicy Piotrkowskiej, zatrzymał dla siebie, a drugą, Nº 536a od ulicy Dzikiej [dz. Sienkiewicza], wedle protokołu z daty dzisiejszej i uchwały Rady Miejskiej z dnia 28 kwietnia r. b., odstąpił dla Juliusza Schefer.
Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom z drzewa mieszkalny pod gontem mający długości łokci* 26½, szerokości łokci 12, a wysokości łokci 4½ nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
W połowie lat 70-tych Petzold wykupił grunt działki.
1875-1876 - "O wykupie czynszów przez Józefa Bezolda [Petzolda] z placu nr 79/536 w mieście Łodzi". [zobacz]
Przynajmniej od pierwszej połowy lat 80-tych zachodnia połowa posesji, od strony ulicy Piotrkowskiej, należała do Janasza Warszawskiego.
Trzypiętrowa kamienica frontowa została wystawiona według projektu z 1883 r., a do końca lat 80-tych powstały liczne oficyny.
1888 – „O budowie przez Janasza Warszawskiego murowanego, trzypiętrowego domu mieszkalnego oraz murowanej piętrowej kuczki pod numerem 536 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Na początku lat 90-tych Janasz Warszawski był już właścicielem całej nieruchomości przy Piotrkowskiej 116, kończącej się na ulicy Mikołajewskiej (dz. Sienkiewicza 61), oraz zachodniej połowy, od strony ulicy Piotrkowskiej, nieruchomości przy Piotrkowskiej 114.
W połączonych podwórzach obu posesji stanęły zarówno oficyny mieszkalne, jak i fabryczne.
1894 - "O budowie przez Janasza Warszawskiego ręcznej tkalni chustek wełnianych składającej się z murowanej, trzypiętrowej, podpiwniczonej oficyny mieszkalnej z poddaszem, murowanej trzypiętrowej oficyny z poddaszem dla ręcznych warsztatów tkackich i murowanej, parterowej wiaty". [zobacz]
1896 - "Projekt budowy dwóch, trzypiętrowych, podpiwniczonych, murowanych oficyn z poddaszem dla tkalni mechanicznej i parterowego ustępu na nieruchomości Janasza Warszawskiego pod numerami 535 i 536 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Ok. 1897 r. powstał jeszcze jeden, charakterystyczny obiekt użytkowy. W tylnej części podwórza Piotrkowskiej 114/116 stanął parterowy magazyn, z głębokimi, sklepionymi piwnicami, pełniącymi rolę lodowni. W budynku mieściły się magazyny, sklepy i składy fabryczne. Po I wojnie funkcjonowała tam drukarnia, sala gimnastyczna i składy w piwnicach.
1896 – „Projekt budowy murowanego, parterowego, podpiwniczonego budynku magazynowego i murowanej, podpiwniczonej, trzypiętrowej oficyny mieszkalnej z poddaszem na nieruchomości Janasza Warszawskiego pod numerami 535 i 536 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Obiekty fabryczne w podwórzu Piotrkowskiej 114/116 były dzierżawione przez wiele firm różnych branż - zobacz.
Na przełomie XIX i XX w. Janasz Warszawski wystawił kolejne zabudowania przemysłowe.
1900 - "Projekt zamienny budowy murowanej, trzypiętrowej oficyny z poddaszem - tkalni, parterowych: kotłowni i maszynowni, projekt dobudowy murowanej, trzypiętrowej tkalni mechanicznej, trzypiętrowej, podpiwniczonej oficyny mieszkalnej dla służby fabrycznej i murowanego, parterowego budynku gospodarczego na nieruchomości Janasza Warszawskiego pod numerami 535 i 536 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Warszawski wystawił również kamienicę frontową przy obecnej ulicy Sienkiewicza 61.
Pierwszy projekt, który zakładał wykorzystanie istniejącego, parterowego domu murowanego, został zmieniony.
1899 - "Projekt murowanego, trzypiętrowego domu mieszkalnego, takich samych, w części z poddaszem, oficyn, w zamian planu zatwierdzonego przez Rząd Gubernialny Piotrkowski z dnia 31 lipca 1899 roku za numer 23, a także projekt trzypiętrowej, podpiwniczonej oficyny z poddaszem [na nieruchomości] Warszawskiego przy ulicy Mikołajewskiej pod numerem 66/536a [powinno być 61/536a] w mieście Łodzi". [zobacz]
Projekt z 1900 r., dotyczący budowy tkalni, przedstawia istniejącą już trzypiętrową kamienicę frontową, z przyległymi oficynami. Taki stan zabudowy jest jeszcze widoczny na zdjęciu lotniczym z 1989 r. (zobacz). Po wyburzeniach pozostał tylko południowy fragment. elewacji frontowej. Plan W. Starzyńskiego, z ostatnimi naniesieniami z połowy pierwszej dekady XX w., prezentuje inny obraz. Do wyjaśnienia.
Ok. 1904 r., być może po śmierci Janasza Warszawskiego, właścicielem nieruchomość przy Piotrkowskiej 116 został Adolf Zakson.
W drugiej dekadzie XX w. obie posesje, przy Piotrkowskiej 114 i 116, należały do małżeństwa Chany Szyfry i Abrama Szlamy Freind (Freund).
Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal małżeństwo Freind jako właścicieli.
Obiekty przemysłowe przy Mikołajewskiej 61, ok. 1904 r. przeszły w ręce firmy "Landau i Co.", a w drugiej dekadzie XX w. należały do małżeństwa Ryfki i Szmelke Plucera vel Pilicera, właścicieli sąsiedniej nieruchomości, przy Mikołajewskiej 63.
Fabryka przy Mikołajewskiej 63 została wystawiona w 1894 r. przez Abrama Chaima Zelwera.
W pierwszych latach XX w. fabryka Zelwera przeszła w ręce Tow. Akc. Przędzalni "Henryk Birnbaum" i była wykorzystywana przez powiązane z Birnbaumem Tow. Akc. Przędzalnia Wełny Czesankowej „Dąbrówka”.
1903 - "Projekt murowanego, parterowego budynku mieszczącego stołówkę dla robotników i mieszkanie dla stróża na nieruchomości Towarzystwa Akcyjnego Przędzalni Wełny Czesankowej „Dąbrówka” pod numerem 537 przy ulicy Mikołajewskiej w mieście Łodzi". [zobacz]
Fabryka przy Sienkiewicza 61 była wykorzystywana przez różne podmioty - zobacz.
Ogłoszenia prasowe:
- Ch. i M. Schröter Fabryka wyrobów wełnianych
- Herman Danziger Fabryka pudełek prasowanych nielepionych
- S. M. Spiewak Fabryka kartonów fotograficznych
- Jan Cebula Pralnia i farbiarnia chemiczna
- N. L. Białek Fabryka sznurowadeł
- N. L. Boms Fabryka tasiem sznurowadeł
- Dancygier i Braun Fabryka pończoch
- B. Freund Fabryka firanek i kap
- Henoch Warszawski Skład metali
- Sz. Fried Fabryka przyborów tkackich
- E. Margolin (daw. Sz. Fried) Fabryka i skład artykułów technicznych
- Henryk Bloch i S-ka Fabryka pończoch
- Piotr Feder Restauracja myśliwska „Hubertus”
- M. Jakubowicz Fabryka pończoch i skarpetek
- Karol Koischwitz Skład pianin i fortepianów
- Bracia Basiewicz Wyrób manufaktury
- J. Józefowicz Fabryka pończoch
- Jakób Lent i S-ka Fabryka i sprzedaż płócien filtracyjnych
- Bracia Baumgarten i S-ka Fabryka knotów i sznurowadeł
- Natan Kopel Angielska przędzalnia i czesalnia
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone