ulica Piotrkowska 94
ulica Piotrkowska 94 nr hip. 523
do 1850 r. nr 93
Na mocy Protokołu Deklaracyjnego, spisanego 7 listopada 1833 r., plac o nr 94 i 95 przy ulicy Piotrkowskiej [dz. Piotrkowska 92 i 90] w nowej osadzie rękodzielniczej tutejszej objął młynarz, Fryderyk Wilhelm Günther. Nowy właściciel zobowiązał się do utrzymywania w ciągłym ruchu wiatraka dla dogodności publicznej do młena mającego się wystawić, oraz zbudowania na obranym jako wyżej placu domu według rysunku normalnego, do którego użyć się mające drzewo własnym kosztem zakupić.
Jak napisałem powyżej, dawne place nr 94 i 95, to obecna Piotrkowska 92 i 90. Czemu zajmujemy się osobą Pana Günther na obecnej Piotrkowskiej 94?
Fryderyk Wilhelm Günther z całą pewnością objął plac nr 94 (dz. Piotrkowska 92). A co z placem 95 (dz. Piotrkowska 90)? No właśnie. Późniejsze dokumenty archiwalne, odwołujące się do Protokołu Deklaracyjnego z 7 listopada 1833 r., wymieniają plac nr 93 (dz. Piotrkowska 94), jako drugą nieruchomość Günthera. Pomyłka urzędnika Magistratu przy spisywaniu Protokołu Deklaracyjnego? Objęcie przez Günthera innego placu, niż wskazany w Protokole? Tej zagadki chyba już nie wyjaśnimy. Jak by nie było, Pan Fryderyk Wilhelm objął place przy obecnej Piotrkowskiej 92 i 94.
Przed objęciem placów przy Piotrkowskiej, w 1828 r., Fryderyk Wilhelm Günther poślubił Annę z d. Dorner (akt 61).
W 1848 r. Günther sprzedał nieruchomość przy Piotrkowskiej 94 młynarzowi, Samuelowi Meischatz, któremu 10 lat wcześniej sprzedał sąsiednią posesję, przy Piotrkowskiej 92.
W momencie sprzedaży nieruchomości front Piotrkowskiej 94 był jeszcze niezabudowany. W dokumencie z 1855 r. urzędnik Magistratu pisał, iż Günther sprzedał plac z powodu słabości zdrowia niemogąc na takowym [placu] wznieść domu mieszkalnego.
Niespełna rok później, w styczniu 1849 r., po wybudowaniu na placu powyższym [Piotrkowska 94] domu mieszkalnego, Meischatz sprzedał nieruchomość Janowi Traugottowi Geisler.
Po krótkim czasie, w październiku 1849 r., Geisler sprzedał nieruchomość Janowi Hardt.
W 1843 r. Jan Hardt poślubił Elżbietę Petzold (akt 72) - zobacz rodzina Petzold.
Siostra Jana, Marianna Hardt, była drugą żoną Jana Gottfryda Hansch. Druga siostra, Klara Hardt, była żoną, również drugą, Augusta Hentschela.
W maju 1851 r. Jan Hardt podpisał protokół deklaracyjny i objął pusty plac 1381 przy ulicy Cegielnianej (dz. Jaracza 3). Przynajmniej od lat 60-tych Hardt był także właścicielem sąsiedniej nieruchomości 1382 (dz. Jaracza 5). W latach 70-tych na froncie obu posesji stał już jednopiętrowy dom mieszkalny. Taki stan zabudowy prezentuje fotografia Elisza Stummanna z drugiej połowy lat 70-tych - zobacz.
Zobacz przedstawicieli rodziny Hardt na Piotrkowska Tree.
Jeszcze szybciej, bo już w grudniu 1849 r., Hardt sprzedał nieruchomość Wilhelmowi Potempie.
Wilhelm był bratem Augusta Potempy i synem Antoniego Wilhelma Potempy.
W czerwcu 1855 r. Potempa sprzedał nieruchomość Samuelowi Adalbertowi Herrmann. W tym samym roku Herrman wystosował do Magistratu podanie następującej treści:
Posiadam dom drewniany przy ulicy Piotrkowskiej pod Nº 523 i mam zamiar do takowego przybudować sklep murowany długi łokci 5, szerokości tak samo jak dom, również wysokość zastosuje do wysokości domu dachu - tak aby od strony ulicy nie przedstawiło szpetnego widoku.
W latach 70-tych Herrman wykupił grunt działki.
1873-1874 - "O wykupie czynszów przez Samuela Hermana z gruntu dawniej nr 93, obecnie nr 523 w mieście Łodzi". [zobacz]
Samuel Adalbert Herrmann zmarł w 1883 r.
Przynajmniej od końca lat 80-tych nieruchomość należała do Józefa Lissner.
Taryfa domów z 1920 r. wymienia nadal członków rodziny Lissner jako właścicieli nieruchomości.
W okresie międzywojennym funkcjonował pod tym adresem sklep Bronisławy Lisner, oferujący galanterię i zabawki - szyld sklepu jest widoczny na drugim zdjęciu w galerii. Bronisława Lissner, z d. Hartmann, była żoną Reinholda Lissnera, syna Józefa.
Bratem Józefa był Filip Lissner, właściciel nieruchomości przy Piotrkowskiej 86.
Zobacz przedstawicieli rodziny Józefa i Filipa Lissnerów na Piotrkowska Tree.
Front posesji zajmował do końca parterowy drewniak. Po jego wyburzeniu, pod koniec pierwszej połowy 1937 r. (MA), pozostał pusty plac.
* * *
9 czerwca 1934 r., w ogrodzie posesji Piotrkowskiej 94, otworzono kawiarnię z dancingiem i letni teatr rewiowy "Bagatela" (MA). Kierownikiem artystycznym teatru, a także konferansjerem, śpiewakiem, tancerzem i aktorem w jednej osobie, był Ludwik Sempoliński (MA).
W połowie 1938 r. miejsce dawnej "Bagateli" zajął teatr letni "Tabarin" (MA). Reklama z 1947 r. prezentuje ponownie teatr letni pod nazwą "Bagatela".
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Archiwalne dokumenty budowlane:
1895 – „O zatwierdzeniu projektu na budowę przez Józefa Lisnera murowanej, trzypiętrowej, podpiwniczonej oficyny mieszkalnej ze strychem i parterowymi przybudówkami przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- Bronisława Lisner Sklep galanterji i zabawek
- J. Gelert Elektro-Instalator
- Szkoła Tamary Góralskiej Lekcje tańca art., gimnastyki i baletu
- "BAGATELA" Teatr letni, kawiarnia, dancing
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone