ulica Piotrkowska 39
ulica Piotrkowska 39 nr hip. 267
do 1850 r. nr 196
Plan Józefa Lenartowskiego z 1849 r. przedstawia teren po zachodniej stronie Piotrkowskiej, pomiędzy obecną ulicą Więckowskiego i Zieloną, bez zaznaczonych parceli. Obszar ten (z wyjątkiem dwóch płytkich działek przy Piotrkowskiej 29 i 31), określany mianem "gruntów staromiejskich", należał do mieszkańców dawnej, rolniczej Łodzi. Ze względu na wygórowane ceny, nie doszło do wykupu terenu przez rząd.
Nietypowy, ukośny przebieg posesji tej części Piotrkowskiej jest pozostałością po pierwotnym przebiegu gruntów rolnych.
Prawdopodobnie od 1831 r., od momentu sprzedaży nieruchomości nr 201 (dz. Piotrkowska 19-21), obszerną działkę nr 196 (dz. Piotrkowska 35-37-39) kupili małżonkowie Fryderyk i Wilhelmina Sperling (zobacz rodzina Sperling).
Zobacz przedstawicieli rodziny Sperling na Piotrkowska Tree.
Kontraktem z czerwca 1850 r. Sperling sprzedał nieruchomość przy Piotrkowskiej 39 małżonkom Krystynie i Henrykowi Heider, za kwotę 900 rubli.
W 1867 r., po bezpotomnej śmierci żony i zrzeczeniu się spadku przez jej rodzeństwo, Henryk Heider stał się jedynym właścicielem.
Parterowy dom drewniany, stojący na froncie Piotrkowskiej 39, spłonął w 1874 r., a Heider otrzymał odszkodowanie od Towarzystwa Ogniowego.
Na mocy kontraktu zawartego w styczniu 1875 r., Heider sprzedał nieruchomość właścicielowi cukierni, Józefowi Czapiewskiemu, za kwotę 12 tys. rubli.
Czapiewski wystawił wkrótce dwupiętrową kamienicę frontową.
Czapiewski prowadził cukiernię na Piotrkowskiej już w latach 60-tych - w styczniu 1867 r. otworzył cukiernię przy Piotrkowskiej 21 (MA).
Umową z grudnia 1890 r. Czapiewski sprzedał nieruchomość Chilowi Dawidowi Tempel, który przebudował kamienicę frontową według projektu Gustawa Landau-Gutentegera z 1891 r. Projekt elewacji prezentuje trzecie zdjęcie w galerii.
Na początku lat 90-tych Tempel kupił niezabudowaną, frontową część posesji przy ulicy Cegielnianej (dz. Jaracza 27) i wystawi tam budynek magazynowy. W 1909 r. magazyn zaadaptowano na potrzeby Teatru Polskiego (więcej na Piotrkowskiej 200).
W drugiej połowie lat 90-tych, do ok. 1907 r., posesja przy Piotrkowskiej 39 należała do Chaima Mendela Wintera, właściciela składu przędzy. Wcześniejszy skład Wintera funkcjonował przy Piotrkowskiej 24.
Warto w tym miejscu przypomnieć inną nieruchomość Wintera, zlokalizowaną przy ulicy Zielonej 5/7 - zobacz poniżej.
Taryfy domów z lat 1908-1920 wymieniają następnych właścicieli:
- firma „Wilhelm Brass i S-wie” (lata 1908-1911),
- bracia Wolf i Majer Eisner (lata 1912-1920). Majer Eisner, w spółce z Szulimem Białerem, prowadził pod tym adresem dom handlowy.
* * *
Na przełomie lat 80-tych i 90-tych XIX w. działała tutaj znana w Łodzi cukiernia A. Wüstehube.
W okresie pierwszej dekady XX w. Antoni Grudziński prowadził przy Piotrkowskiej 39 szkołę muzyczną.
Pod tym adresem mieściło się przedstawicielstwo Niemiecko-Rosyjskiego Towarzystwa Transportów i Żeglugi, prowadzone przez Zygmunta Teemana (Teemanna), który do 1922 r. również mieszkał przy Piotrkowskiej 39.
W latach 1922-25 Teeman zbudował dwa obiekty na pustej działce przy ulicy Wólczańskiej 17. W domu wystawionym w głębi posesji, w latach 1922-23, Teeman zamieszkał z żoną Ewą, poślubioną w 1920 r. Drugi obiekt, frontowy, zbudowany w okresie 1923-25, pełnił rolę siedziby łódzkiego oddziału Międzynarodowego Towarzystwa Transportów i Żeglugi SA (MA), którego Teeman był w tym czasie dyrektorem.
Niezabudowana parcela przy Wólczańskiej 17 należała wcześniej do Edwarda Hentschel (przez krótki czas, przed sprzedażą Teemanowi, właścicielem był Izaak Bornstein), właściciela fabryki przy Wólczańskiej 12.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Archiwalne dokumenty budowlane:
1891 – „Zdjęty z natury plan przeprowadzonych samowolnie [robót] na nieruchomości pod numerem 267 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi w murowanym, dwupiętrowym domu należącym do Dawida Tempela”. [zobacz]
1899 – „Projekt przebudowy parteru domu frontowego właściciela Chaima Mendla Wintera na nieruchomości pod numerem 267/39 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
1911 – „Projekt przebudowy sklepu z przeróbką okien wystawowych na nieruchomości braci Wolfa i Majera Eisner pod numerem 267/39 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- A. Wüstehube Cukiernia
- Sucher Lewkowicz Magazyn okryć damskich
- W. Madler Fabryka wyrobów rękawicznych
- Adolf Rosenthal Towary galanteryjne
- Izydor Littauer Skład tiulów, koronek i wstążek
- Szapsia Gecht Skład towarów manufakturowych
- H. Jelin Skład towarów tabacznych
- Lange i Szmulowicz Fabryka wyrobów kamgarnowych i szewiotów
- Antoni Grudziński Szkoła muzyczna
- Józef Pankowski Fabryka gorsetów
- Ch. D. Jankielowicz Zakład introligatorski
- S. Budzyner Fabryka wyrobów wełnianych
- Tow. Akc. Zakładów Bawełnianych Karola Scheiblera Skład fabryczny
- Zygmunt Teeman Przedstawicielstwo Niemiecko-Rosyjskiego Towarzystwa Transportów i Żeglugi
- Mieczyslaw Weinberg Biuro próśb i tłomaczeń
- „Wulkan” Skład fabryczny wyrobów metalowych i emaliowanych
Zielona 5/7
Nieruchomość przy Zielonej 265c (dz. Zielona 5/7) była w rękach Chaima Wintera przynajmniej od pierwszej połowy lat 90-tych. W tym czasie front zachodniej części działki zajmowała już dwupiętrowa kamienica (dz. Zielona 7). Prezentowany poniżej projekt zagospodarowania wschodniej części działki, z 1893-94 r., wywołał sprzeciw właściciela sąsiedniej posesji, Szaji Wiślickiego, który wystąpił o cofnięcie zgody na budowę.
1893-94 - "O zatwierdzeniu planu budowy przez Chaima Wintera dwupiętrowej oficyny i parterowych ustępów pod numerem 265c przy ulicy Zielonej w mieście Łodzi". [zobacz]
Faktycznym powodem sporu była granica nieruchomości Wintera i Wiślickiego, której linia tworzyła ostry klin, utrudniający wystawienie budynku frontowego - zobacz.
Oponenci doszli do porozumienia, wyznaczyli nową linię graniczną, co w efekcie umożliwiło Winterowi wystawienie trzypiętrowej kamienicy frontowej we wschodniej części działki (dz. Zielona 5), a Wiślickiemu budowę okazałego obiektu frontowego przy obecnej Zielonej 3.
1896 - "O zatwierdzeniu projektu budowy przez Chaima Mendla Wintera murowanego, trzypiętrowego, podpiwniczonego domu mieszkalnego i innych zabudowań pod numerami 3/265c i 5/265c w Łodzi". [zobacz]
1895 - "O zatwierdzeniu projektu budowy przez Szaję Wiślickiego, w Łodzi pod numerem 45/264, murowanego, trzypiętrowego domu mieszkalnego i takich samych oficyn". [zobacz]
Przez krótki czas, ok. 1908-1911, nieruchomość przy Zielonej 5/7 przeszła w ręce hrabiego Stanisława Łubińskiego i jego żony Marii. Czy Pan Stanisław był potomkiem hrabiego Henryka Łubińskiego, ziemianina, finansisty i przemysowca? Do wyjaśnienia.
Od ok. 1912 r. połączone posesje przy ulicy Zielonej były własnością Arona Szlamy Königsberga i jego żony Chany.
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone