ulica Piotrkowska 120
ulica Piotrkowska 120 nr hip. 538
do 1850 r. nr 77
Zgodnie z Protokołem Deklaracyjnym, spisanym w marcu 1832 r., plac nr 77 przy ulicy Piotrkowskiej (dz. Piotrkowska 120) objął tkacz przybyły z Saksonii, Jan Gottfryd Kluttig. Zaledwie po 3 miesiącach, w czerwcu 1832 r., nieruchomość przeszła w ręce Jana Gottlieba Holfeldta.
Kontraktem z sierpnia 1841 r. Hollfeldt sprzedał nieruchomość Beniaminowi Buchen.
Na froncie Piotrkowskiej stał w tym czasie dom drewniany mieszkalny pod gontami mający długości łokci* 26, szerokości łokci 14, a wysokości łokci 4 nowej miary polskiej.
* - 1 łokieć = 0,576 m
W podobnym czasie, w lipcu 1841 r., Buchen kupił nieruchomość przy Piotrkowskiej 103.
Beniamin Buchen zmarł w 1847 r.
Zobacz przedstawicieli rodziny Buchen na Piotrkowska Tree.
W połowie lat 50-tych Edward Buchen, syn Beniamina, sprzedał nieruchomość Karolowi Trautmann.
Karol Trautmann (metrykalnie Karol August), piekarz, urodził się w 1824 r. w Szląsku. W 1855 r., juz w Łodzi, poślubił Emilię z d. Beier primo voto Leopold (akt 28).
Pod koniec lat 60-tych posesja należała do adwokata Jana Szostkowskiego. W tym samym czasie Szostkowski był właścicielem nieruchomości przy ulicy Średniej 348 (dz. Pomorska 32).
Przynajmniej od drugiej połowy lat 70-tych nieruchomość była w rękach Fryderyka Wilhelm.
W drugiej połowie lat 70-tych Wilhelm wykupił grunt działki.
1877-1878 - "O wykupie czynszów przez Fryderyka Wilhelma z gruntu nr 77/538 w mieście Łodzi". [zobacz]
Fryderyk Wilhelm, tkacz, urodził się ok. 1824 r. w Saksonii. W 1851 r., w Łodzi, ożenił się z Amalią Karoliną Vogt (akt 93). Córka Fryderyka i Amalii Karoliny, Alwina Amalia Wilhelm, poślubiła w 1882 r. Franciszka Juliusza Hentschela, syna Leopolda Hentschela.
W okresie od lat 50-tych, do końca lat 70-tych, Fryderyk Wilhelm był właścicielem kilku posesji przy ulicy Piotrkowskiej: Piotrkowskiej 102a, Piotrkowskiej 122 , Piotrkowskiej 136 i Piotrkowskiej 146.
Starszy brat Fryderyka, Jan Gottlieb Wilhelm, był właścicielem posesji przy Piotrkowskiej 198. Siostra Fryderyka, Rahela Wilhelmina Wilhelm, poślubiła w 1843 r. Gottlieba Zabritzkiego.
Zobacz przedstawicieli rodziny Wilhelm na Piotrkowska Tree.
Trzypiętrowa kamienica frontowa została zbudowana przez następnego właściciela, Szmula Bornstein, według projektu Gustawa Landau-Gutentegera z 1890 r.
Informacja w Dzienniku Łódzkim, z października 1891 r. (MA), donosi o pożyczce w Towarzystwie Kredytowym m. Łodzi, w wysokości 32,5 tys. rubli, zaciągniętej przez Bornsteina na wystawienie nowych budynków.
W drugiej połowie lat 90-tych posesja należała do Abrama Chaima Zelwera.
Na niezabudowanej działce przy Mikołajewskiej 63, należącej pierwotnie do sąsiedniej nieruchomości przy Piotrkowskiej 118, Zelwer wystawił trzypiętrową tkalnię.
1894 - "O budowie przez Abrama Chaima Zelwera na nieruchomości położonej w mieście Łodzi, przy ulicy Mikołajewskiej 61/537a [powinno być 63/537a], murowanej, trzypiętrowej tkalni i murowanego, parterowego magazynu z ustępami". [zobacz]
W pierwszych latach XX w. fabryka Zelwera przeszła w ręce Tow. Akc. Przędzalni "Henryk Birnbaum" i była wykorzystywana przez powiązane z Birnbaumem Tow. Akc. Przędzalnia Wełny Czesankowej „Dąbrówka”.
Taryfy domów z pierwszej dekady XX w. podają jako właściciela Szaję Wiślickiego, zaś na początku drugiej dekady Wołka vel Wolfa Eisnera.
Taryfa domów z 1920 r. wymienia członków rodziny Przygoda.
* * *
W 1899 r. bracia Antoni i Władysław Krzemińscy otworzyli przy Piotrkowskiej 120, w lokalu dawnej restauracji Adolfa Fischera, pierwsze stałe kino na ziemiach polskich (MA). Kino działało 3 miesiące, pod nazwą "Gabinet Iluzji".
W 1900 r. bracia Krzemińscy odwiedzili kilka innych miast (Częstochowa, Włocławek, Radom), organizując tam tymczasowe kinematografy.
Po powrocie do Łodzi, w listopadzie 1900 r., projekcje odbywały się już w innym miejscu, przy Piotrkowskiej 17.
Warto przypomnieć, że pierwszy pokaz filmowy braci Lumière ("Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie") odbył się 22 marca 1895 r. w Paryżu, a pierwszy pokaz publiczny miał miejsce 28 grudnia 1895, w paryskiej kawiarni Grand Café.
Powstanie pierwszego stałego kina na ziemiach polskich upamiętnia dziś tablica, odsłonięta w 2010 r.
MA (materiały archiwalne) - zobacz
Archiwalne dokumenty budowlane:
1890 – „O budowie przez Szmula Bornsztejna murowanego, trzypiętrowego domu mieszkalnego z poddaszem, piwnicami i oficyną oraz nadbudowie piętra z poddaszem na dwiema istniejącymi dwupiętrowymi oficynami na nieruchomości pod numerem 538 przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
1911 – „Projekt budowy murowanych, trzypiętrowych, podpiwniczonych oficyn mieszkalnych z poddaszem, nadbudowa trzeciego piętra i poddasza nad istniejącą oficyną mieszkalną, budowy murowanych, parterowych ustępów, budowy parterowej oficyny mieszkalnej i przebudowy otworów [okiennych] w istniejącym, murowanym, trzypiętrowym domu frontowym właściciela Wolfa [Wołka] Eisnera pod numerem 120/522 [powinno być: 120/538] przy ulicy Piotrkowskiej w mieście Łodzi”. [zobacz]
Ogłoszenia prasowe:
- S. Z. Orbach Skład papieru i materiałów piśmiennych
- M. M. Klepzig Pracownia szyldów i zakład lakierniczy
- Leon Nowiński Fabryka chemiczna
- K. G. Matys Pracownia znaków i zakład lakierniczy
- Albert Hoffmann Fabryka drutu kolczastego
- Jan Janowski Pracownia szyldów i zakład lakierniczy
- Samuel Lubiński Skład żelaza, stali, śrub i gwoździ
-
"EKAPE" Wytwórnia wyrobów włókienniczych
Wigury
Piłsudskiego
Roosevelta
Nawrot
Tuwima
Moniuszki
Traugutta
Narutowicza
Jaracza
Rewolucji 1905
Brzeźna
pl. Wolności
Radwańska
pl. Wolności
Żwirki
Mickiewicza
Zamenhofa
Andrzeja
6 Sierpnia
Zielona
Więckowskiego
Próchnika
piotrkowska-nr.pl
© Wszystkie prawa zastrzeżone